BİGA YARIMADASI’NDA YÜZEYLENEN GRANİTİK BİLEŞİMLİ KAYAÇLARIN PETROGRAFİK ve JEOMEKANİK ÖZELLİKLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Güven Eroğlu

Danışman: Ayten Çalık

Özet:

Doğal taş işletmeciliği, madencilik, dolgu-riprap malzemesi, şev stabilitesi, inşaat sektörü gibi pek çok alanda uygun mühendislik özelliklerine sahip granitik kökenli kayaçlar kullanılabilmektedir. Kayaçların fiziksel ve mekanik özelliklerini, birincil etken olarak petrografik-mineralojik özellikler belirlemektedir. Bu çalışmada Biga Yarımadası'nda beş farklı bölgeden seçilmiş yedi farklı lokasyonda yüzeylenen granitik kökenli kayaçların petrografik, jeokimyasal, fiziksel ve mekanik özellikleri incelenerek; petrografik, jeokimyasal özellikleriyle fiziksel ve mekanik özellikleri arasındaki ilişkiler belirlenip çeşitli korelasyon analizleri yapılmıştır. Seçilmiş lokasyonlardan (Şevketiye (Lapseki)  Kestanbol (Ezine), Kuşçayırı (Bayramiç), Evciler/Yassıbağ (Bayramiç), Evciler/Çavuşköy (Bayramiç), Yenice (Sofular) ve Eybek (Edremit)) alınan granitik kaya örneklerinin minerolojik-petrografik çalışmaları (ince kesit, modal analiz ve XRD analizi) yapılmış ve jeokimyasal (majör, iz ve REE nadir toprak element) analizleri gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda bu örneklerin jeomekanik özelliklerini belirlemek için; fiziksel (yoğunluk, birim hacim ağırlık, gözeneklilik, ağırlıkça su emme) ve mekanik (schmidt sertlik çekici, tek eksenli şıkışma dayanımı, Brazilian çekme dayanımı, Los Angeles aşınma kaybı, sodyum sülfatla (Na2SO4) don dayanımı) testleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda minerolojik-petrografik ve fiziksel, mekanik özellikler arasındaki ilişkiler basit regresyonlar yardımıyla açıklanmıştır. Kayaçların mühendislik özelliklerinin dokusal özellikleriyle bağlantılı olduğu, ayrıca bazı minerallerin kayaç içindeki yoğunluğu, mineral şekli ve büyüklüğününde bu kayaçların mühendislik özelliklerini doğrudan etkilediği görülmüştür. Bu neticeler sonucunda Biga Yarımadası’nda bulunan granitik kökenli kayaçlar bütün olarak ele alarak, kalite ve kullanılabilirlik yönünden tüm özellikleri ortaya konularak yorumlanmıştır.

Anahtar sözcükler: Biga Yarımadası, granitik kayaçlar, petrografik özellikler, fiziksel özellikler, mekanik özellikler.