Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET ÖKSÜZ
Danışman: Selçuk İpek
Özet:
İller arası sosyo-ekonomik gelişmişlik farklılıklarının ciddi seviyelere ulaşması ülkede; üretim düzeyinin kapasitenin altında kalmasına, refah kaybı yaşanmasına, iç göç sorununa, çarpık kentleşmeye ve hatta iç karışıklığa dahi neden olabilmektedir. Bu sebeplerden dolayı iller arasında var olan sosyo-ekonomik gelişmişlik farklılıklarının tespit edilmesi ve giderilmesi son derece önemlidir. Bu farklılıkların giderilmesine yönelik adımlar büyük ölçüde kamu kesimi tarafından atılmakta, özel kesim ise uygulanan devlet politikalarıyla yönlendirilmeye çalışılmaktadır. Burada kamu kesimi ile merkezi yönetim, yerel yönetim, sosyal güvenlik kuruluşu, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu kuruluşlarının bütünü ifade edilmekte ve bu birimlerin sosyo-ekonomik gelişim sürecinde az ya da çok rol oynadığı görülmektedir. Bu birimlerden birisi olan yerel yönetimler yerel düzeydeki halkın mahalli ve müşterek ihtiyaçlarının giderilmesi temel amacıyla varlığını sürdürmekte, sundukları yaygın eğitim hizmetleriyle beşeri sermaye stokunun geliştirilmesine, altyapı yatırımları ile üretim ve ticaretin iyileştirilmesine, fiziki çevrenin pozitif değişimine katkı sağlamaktadır. Bu nedenle yerel yönetimler sosyo-kültürel alanda verilen hizmetlerle ilin yaşanabilirliğinin artırılmasında ve bir bütün olarak ilin sosyo-ekonomik gelişimi üzerinde kilit rol oynamaktadırlar. Yerel yönetimlerin bu hizmetleri yerine getirebilmesi ve bu hizmetleri daha da geliştirebilmesi, her şeyden önce, bunları karşılayacak iktisadi ve mali kaynaklara bağlıdır. Bu sebeple çalışmada, yerel yönetim harcamaları ile sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi arasında istatistiki açıdan bir ilişkinin bulunup bulunmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu ilişkiyi detaylı bir biçimde analiz edebilmek amacıyla yöntem olarak panel veri analizi seçilmiş ve beş farklı ekonometrik model kurulmuştur. Türkiye’deki 81 il için 2013-2017 yılları arası verileri kullanılarak yapılan analiz sonucunda yatırım harcamalarıyla “beşeri sermaye” ve “sosyo-ekonomik gelişmişlik” arasında; cari harcamalarla da “ildeki üretim ve ticaret” ve “ilin yaşanabilirliği” arasında istatistiki olarak anlamlı pozitif bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir.