Balkan savaşlarında deniz cephesi (1912-1913)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT AKBAŞ

Danışman: Aşkın Koyuncu

Özet:

20. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun içinde bulunduğu durumu fırsat olarak gören Bulgaristan öncülüğünde Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ bir araya gelerek Balkan İttifakı'nı kurmuş, Rusya da ittifakın perde arkasındaki destekçisi olmuştur. İttifakın hayata geçemeyeceğine inanan, bir yandan Trablusgarp Savaşı'nda İtalyanlar ile mücadele ederken, diğer yandan ülke içi siyasi bunalımlarla mücadele eden Osmanlı Devleti, Balkan Savaşı'na hazırlıksız yakalandı. Seferberliğini tamamlayamamış ordusuyla, uzun yıllar Haliç'te kapalı kalmaktan çürümüş, personel kalitesi tükenmiş donanmasıyla imparatorluğun Avrupa'da kalan son toprakları için savaşmak zorundaydı. Balkan Savaşı Karadağ'ın 8 Ekim 1912 tarihindeki saldırısıyla başladı. Ardından 18 Ekim'de Bulgaristan, 20 Ekim'de Sırbistan ile Yunanistan savaşa girdiler. Osmanlı orduları hem Batı, hem de Doğu cephesinde düşmanla ilk temaslarında dağılıp gitti. Yaşanılan bozgun o kadar büyüktü ki Bulgarlar bir ay içinde Çatalca önlerine ulaştılar. Ancak buranın son nokta olduğu bilinciyle savaşan Osmanlı ordusuna donanma da denizden destek olunca Bulgaristan'ın hayalleri Çatalca mevzilerinde eridi gitti. Çatalca'da orduyu destekleyen Osmanlı donanması o güne kadar Karadeniz'de kullanılmış ve eksikliklerinden duyulan çekince nedeniyle asli görevi olan Yunan donanmasıyla muharebeyi ertelemiştir. Düşmanı Çatalca önlerinde durdurduktan sonra kamuoyu baskısına da direnemeyen hükümetin emriyle Osmanlı donanması tüm eksikliklerine rağmen iki defa Ege Denizi'ne çıkmış ve Yunan donanması ile muharebe etmiştir. Ancak İmroz Muharebesi'nde ele geçen fırsatı kullanamamış, Mondros Muharebesi'nde ise yenilmiştir. Donanma adına olumlu sayılabilecek tek harekât Hamidiye kruvazörü tarafından icra edilen Akın Harekâtı olmuştur. Bu harekât ileriki yıllarda başka donanmalara da örnek teşkil etmiştir. Anahtar Kelimeler: Balkan Savaşı, Deniz Cephesi, Donanma, Hamidiye, Akın Harekâtı.