Akademik Veri Yönetim Sistemi
Öztürk R.(Yürütücü), Taşkın D., Kaya S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023
Geraniol, özellikle gül yağı olmak üzere pek çok bitkinin esansiyel yağında bulunan bir monoterpendir. Geraniol ile yapılan bazı çalışmaların sonuçları, bu maddenin potansiyel olarak zararlı mücadelesinde kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca son yıllarda yapılan çalışmalar, bu kimyasalın aynı zamanda antioksidan, antikanser ve antiinflamatuar etkilerinin olduğunu da ortaya koymuştur. Geraniolün hayvanlarda doğal bağışıklık üzerine etkisini inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Doğal bağışıklığın araştırılmasında ve insan patojenleri ile bu patojenlere karşı geliştirilen ilaçların denenmesi çalışmalarında Galleria mellonella tercih edilmektedir. Omurgasız model organizma olarak G. mellonella; uygulama kolaylığı, memeli model organizmalarla karşılaştırılabilir veriler eldde edilebilmesi ve sonuçların hızlıca belirlenebilmesi özellikleri nedeni ile tercih edilmiştir. Çalışmamızda model olarak tercih ettiğimiz G. mellonella’nın hücre aracılı bağışıklık tepkilerinden en önemlileri; enkapsülasyon ve melanizasyondur. Her iki bağışıklık parametresi de hemositler aracılığı ile oluşmaktadır. Toplam hemosit sayısındaki değişimler, enkapsülasyon ve melanizasyon bağışıklık tepkileri ile yakından alakalıdır. Melanizasyon bağışıklık tepkisi inaktif formdaki profenoloksidaz’ ın aktif form olan fenoloksidaz enzimine dönüşmesi sonucunda oluşmaktadır. Bu biyokimyasal dönüşüm esnasında ve enkapsülasyon tepkisi sırasında oksijen radikalleri ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu oksijen radikalleri antioksidan enzimler aracılığı ile etkisiz hale getirilirler. Oksijen radikalleri genotoksik etki, hücre yaşlanması, metabolik yolaklarda bozulma gibi biyolojik süreçlerle ilişkilidir. Toplam hemosit sayısı, enkapsülasyon ve melanizasyon tepkileri faz- kontrast mikroskopisi yöntemi ile belirlenebilmektedir. Fenoloksidaz enzim aktivitesi ve antioksidan enzimlerin aktiviteleri ise spektrofotometrik yollarla belirlenebilmektedir. Enzim aktivitelerinin belirlenmesinde standart olarak mikroplaka okuyucuları kullanılmaktadır. Yapılacak olan bu çalışma ile, doğal bağışıklık üzerine etkileri belirlenmemiş geraniolün, model organizma G. mellonella doğal bağışıklık tepkileri (toplam hemosit sayısı, enkapsülasyon- melanizasyon, fenoloksidaz) ve antioksidan enzim aktivitesi (süperoksit dismutaz, katalaz, lipid peroksidaz) üzerinden hayvanlardaki bağışıklık sistemi üzerine etkileri bütünlüklü olarak değerlendirilecektir. Bu yolla hem literatürde bir eksiklik giderilmiş olacak hem de bu konuda yapılacak olan çalışmalara bir bilimsel temel oluşturulacaktır. Çalışma; geraniolün temin edilmesi, belirlenecek farklı dozlarının yetiştirilecek olan deneklere verilmesi, deney prosedürlerinin materyal- metotta uygun olarak gerçekleştirilmesi ve sonuçların değerlendirilerek/ literatürle karşılaştırılarak raporlanması aşamalarından oluşmaktadır. Çalışmanın 24 ay içerisinde tamamlanması hedeflenmiştir. Bu çalışmanın; Selçuk Üniversitesi (Rahile ÖZTÜRK), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (Serhat KAYA) ve Yeni Yüzyıl Üniversitesi (Deniz TAŞKIN) ile iş birliği içerisinde gerçekleştirilmesi planlanmıştır.