Kuzeybatı Anadolu Ayvacık/Edremit Bölgesi Yerel Deprem Aktivitesinin İzlenmesi ve Yeraltı Yapısının Görüntülenmesi


Bekler T. (Yürütücü), Demirci A., Bekler F. N., Karabulut H., Konca A. Ö.

Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2020 - 2022

  • Proje Türü: Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Nisan 2020
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2022

Proje Özeti

Jeotermal alanlar, sismik aktivitelerin oldukça yoğun ve gerilim değişimlerine duyarlı bölgelerdir. Isı akısının yüksek olması, barındırdıkları çok çataklı bölgeler ve yüksek orandaki gözenek sıvısı, depremlerin karakterini ve birbiri arası etkileşiminin anlaşılmasında doğal bir laboratuvar oluştururlar. Biga Yarımadası’nın güneybatı ucunda yer alan ve aktif  jeotermal bir bölge olan Ayvacık (Çanakkale) – Tuzla’da 6 Şubat 2017 tarihinde meydana gelen deprem (Mw=5.4) ve sonrasında devam eden uzun süreli aktivite bölgenin sismotektonik yapısının daha detaylı çalışılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Sismik aktivitenin gözlemlenmesi amacı ile depremden 1 hafta sonra Ayvacık köyleri ve yakın çevresine 10 adet 3-Bileşen geniş bantlı sismometreden oluşan geçici bir sismik ağ proje ekibimizce kurulmuştur. Toplanan veri ile yapılan ilk 12 aylık analizlerden 22,000 den fazla mikrodeprem saptanmıştır. Ön değerlendirmeler, depremlerin konumları ve büyüklük eşik seviyesi gibi parametrelerde önemli oranda iyileşmeler sağladığını göstermektedir. Depremlerin kaynak mekanizması çözümleri, ağırlıklı olarak KB-GD yönlü normal atım bileşeni olan faylanma karakteri göstermektedir. Başlatılan bu çalışmanın ön sonuçları yerel deprem etkinliğinin yeterince hızlı sönümlenmediğini ve aktivitenin uzun bir süre daha devam etme olasılığını göstermektedir. Deprem aktivitesinin uzun sürmesi ve Mw>5 birçok deprem üretmesi bölgede oldukça parçalı ama etkileşim içerisinde olan fayların olduğunu göstermektedir. Tüm bu gözlemler yüksek ısı akısı, gözenek sıvısı ve fayların etkileşimini çalışmak için önemli bir fırsat ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden yalnızca deprem aktivitesinin değil aktivitenin zaman-uzay içerisindeki değişiminin, yeraltı yapısının (üst kabuk-alt kabuk-Moho) ve sıvı etkisinin araştırılması önem kazanmaktadır.

Bu projenin hedefi Edremit Körfezi ve Ayvacık yarımadası ve çevresini kapsayan daha yoğun, geçici bir ağ kurularak ayrıntılı kabuk-manto hız yapısını elde etmek, depremselliğin zamansal değişimini, mekanizmalarını ve kümelenme özelliklerini, tekrar eden depremleri ortaya çıkarmak ve fayların etkileşimini incelemektir. Ayvacık Yarımadası’nda kurulu ve sürekli kayıt yapan geçici istasyonlara ek olarak bölgede en az 5 istasyon daha kurulması hedeflenmektedir. Bu ölçekte bir çalışma ile jeotermal kaynaklar, yerel depremsellik ve jeolojik yapı ile bölgenin sismotektonik özelliklerini ilişkilendirebilmek mümkün olabilecektir.