Klazomenai Khorası Tarım Terasları


DEMİRCİLER V. (Yürütücü), KOPARAL E.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Nisan 2018
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2022

Proje Özeti

Teras tarımının arazi kullanımının ve besin üretim sisteminin temel unsurlarından biri olarak dünyanın özellikle kurak ve yarı kurak birçok bölgesinde çok eski çağlardan itibaren uygulandığı ileri sürülmektedir. Coğrafyacıların ve arkeologların modern ya da antik dönem terasları üzerine süregelen bir ilgilerinin olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Bu iki disiplinin bazen birbirinden oldukça farklı araştırma soruları çerçevesinde şekillenen bilimsel merakları, tarım teraslarının insan eliyle şekillendirilmiş peyzajın, intansif (yoğun) tarım pratiklerinin ve nihayet modern ya da antik dönem çevre özelliklerinin önemli birer parçası olmaları noktasında kesişebilmektedir.
 
Fiziki coğrafyanın antik dönemlerde tarımsal arazi kullanımı ve teraslamanın anlaşılmasında önemli katkıları olmuştur. Bu katkılardan belki de en önemlisini arazi sistemlerinin mekânsal dağılımlarını antik teraslar ve diğer arkeolojik görüngülerle ilişkili olarak tanımlayan modeller geliştirmekle sağlamıştır. Teras duvarlarının izole bir biçimde tarihlenmesinin zorluklarını bir yana bırakırsak teras tarımının modern ya da antik dönem Ege dünyasında peyzajı oluşturan en önemli karakteristik özelliklerden biri olduğunu söylemek mümkündür.
 
Arkeolojik araştırmalarda terasları da içeren çevresel modellerin oluşturulması geçmiş dönemlerde arazi kullanımlarının tanımlanabilmesine ve daha geniş ölçekte ise antik dönem toplumlarının tarıma dayalı ekonomilerinin anlaşılabilmesine önemli katkılar sağlayabilmektedir. Bu bağlamda Batı Anadolu’daki 12 kent-devletinden birisi olan Klazomenai’nin kırsal arazisi (Khora) içinde yer alan tarım teraslarının modern teknikler kullanılarak araştırılması antik dönem tarım pratiklerinin ve ekonomilerinin anlaşılabilmesi için önemlidir. Bu proje ile arkeolojik peyzajın çok önemli unsurlarından olan tarım teraslarının arkeolojik yöntemler kullanılarak arazide belgelenerek kayıt altına alınmasıyla birlikte modern yöntemler (Coğrafi Bilgi Sistemleri, Uzaktan Algılama Teknikleri) kullanılarak antik dönem Klazomenai tarım sistemi ve toplumu hakkında çok sayıda arkeolojik probleme ışık tutmak amaçlanmaktadır.