Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akan K.(Yürütücü), Hocaoğlu O., Çat A., Tekin M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2020
Kırşehir, Antalya ve Çanakkale İlleri Buğday Hastalıkları Araştırmaları Projesi Projeyle, Kırşehir, Antalya ve Çanakkale illeri buğday üretim alanlarında verim ve kaliteyi sınırlayan önemli hastalık etmenlerinin ekonomik zararının en aza indirgenmesi için katkı sağlanması hedeflenmektedir. Projenin ana hedefi, Kırşehir, Antalya ve Çanakkale illeri buğday yetiştiricilik alanlarında üzerinde çalışılan fungal hastalıkların yakın gelecek de sonrasında ise orta ve uzun gelecek de sürdürülebilir gıda güvenliği kapsamında çevre konularına hassasiyet gösterilerek ve etkin bir şekilde yetiştiricilik alanlarında görülen hastalıkların kontrol edilebilmesi için dayanıklılık ıslah programlarının yürütülmesi amacıyla tarla şartlarında bilgi toplanması, bu bilgiye ihtiyaç duyan ıslah grupları ile paylaşılması ve gerekli insan kaynağının yetiştirilmesi olarak özetlenebilir. Projeyle, hastalık kapan setleri kullanılarak çoklu lokasyonda reaksiyon testleri yapılarak, Kırşehir, Antalya ve Çanakkale illerinde buğday hastalıkları izlenmiş ve başta pas hastalıklarının fizyolojik farklılıkları belirlenmiştir. Yürütülen proje çerçevesinde, test materyallerinin Kırşehir, Antalya ve Çanakkale illerin de görülen önemli buğday hastalıklara karşı doğal epidemi hastalık reaksiyon testleri tamamlanmıştır. Bu şekilde buğday hastalıkları etmenlerinin Kırşehir, Antalya ve Çanakkale buğday yetiştiricilik alanlarında gösterdikleri patotip-virulens farklılıkları incelenmiştir. Çalışmalar sonucu, sarı pas etmen/etmelerinin; Yr5, Yr10, Yr15, Yr24, Yr26, Kahverengi pas etmen/etmelerinin; Lr9, L19, Lr24, Kara pas etmen/etmelerinin; Sr24 ve Sr31 dayanıklılık genlerinin tüm Türkiye yetiştiricilik alanlarında etkin olduğu bildirilmiştir. İmkanlar dahilinde mevcut hastalıklar arazi de surveylerle izlenmiş ve bilgi birikimi sağlanmıştır. Elde edilen veriler değişik bilimsel ortamlarda konunun tarafları ile paylaşılacaktır. Proje çalışmalarıyla konuya üzerinde bilgi birikimi ve tecrübesi olan insan kaynağı geliştirilmesine katkı sağlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Buğday, Hastalık, Reaksiyon testleri, Dayanıklılık genleri