Seker Sorgum ve Sorgum X Sudanotu Melez Çesitlerinde Biçim Yüksekliginin BüyümeSeyri, Kütle Üretimi, C/N Oranı ve Kalite Özelliklerine Etkileri


Alatürk F. (Yürütücü), Baytekin H., Gökkuş A., Ali B., Demirel K., Özelkan E., et al.

TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2023

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ocak 2021
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2023

Proje Özeti

Şeker sorgum yüksek kütle verimi ile etanol üretiminde kullanılmasının yanında, yeşil ot ve silaj üretimine de uygundur. Kütle verimi silaj sorguma yakın, silaj mısırdan yüksektir. Sorgum x sudanotu melezleri (SSM) ise dünyada olduğu gibi ülkemizde de yeşil ot, kuru ot ve silaj üretimi ile paket ot (haylaj) ve otlatma amacıyla kullanılmaktadır. Kurağa son derece dayanıklı olan bu türler, genellikle sulanan alanlarda yetiştirilmekte ve kısıtlı suyu daha verimli bir şekilde kullanmaktadır.

Bu araştırma, şeker sorgum ve SSM çeşitlerinde farklı biçim yükseklikleri ve bitki örneklemeleri ile kütle üretimi, büyüme seyri, C/N kullanım etkinliği ve hidrosiyanik asit (HCN) içeriği ile yem kalite özelliklerindeki değişimi tespit etmek amacıyla 2020 ve 2021 yıllarında yazlık ana ürün yetiştirme mevsiminde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi araştırma alanında yürütülecektir. Bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulacak araştırmada, ana parselleri çeşitler (erkenci ve geçci olmak üzere şeker sorgum ve SSM’de ikişer çeşit), alt parselleri ise biçim yükseklikleri (bitki boyu 30, 60, 90, 120, 150 cm olduğunda ve fizyolojik olum döneminde hasat) oluşturacaktır.

Şeker sorgum ve SSM biçimden sonra yeniden gelişme yeteneğine sahip olup, yetiştirme mevsiminin uzunluğuna göre 2 ile 4 arasında veya daha fazla biçilebilmektedir. Biçim yüksekliği, her iki ürün gurubunda büyüme seyri, kütle verimi, yeniden gelişme hızı, C/N oranı, HCN içeriği ve yem kalite özelliklerini doğrudan etkilemektedir. Bu sebeple bu projede çıkıştan itibaren bütün biçim zamanlarında ve 10 günde bir alınacak köklü bitki örnekleriyle hem büyüme grafiği hem de yeniden gelişme hızı tespit edilecektir. Aynı zamanda, biçim yüksekliklerine bağlı olarak kuru madde birikimi, mineral bileşimi, C/N oranı ve HCN içeriği izlenecektir. Bunun için gözlem, analiz ve hiperspektral ölçüm yöntemleri kullanılacaktır. Ayrıca bitkilerdeki zararlı böcek popülasyonu ve bunun tür ve biçim yüksekliklerine göre değişimi de ele alınacaktır. Çalışma sahasına kurulacak mini meteoroloji istasyonu aracılığı ile ölçülen meteorolojik değişkenler ile arazi ve laboratuvar ölçümleri ve hiperspektral ölçüm verileri ilişkilendirilecek ve meteorolojik değişkenlerin bitki gelişimine olan etkisi araştırılacaktır.

 

Araştırmanın yürütülmesiyle;

1. Şeker sorgum ve SSM’de büyüme ve yeniden gelişme grafikleri çıkarılacaktır.

2. Biçim yüksekliklerinin kütle verimleri üzerindeki etkileri belirlenecektir.

3. Çeşitlerin karbon depolama potansiyelleri ve azot kullanım etkinlikleri tespit edilecektir.

4. Bitkilerin gelişim durumlarına göre bünyesindeki HCN seviyesindeki değişim izlenecektir.

5. Tekrarlanan her hasatta elde edilen örneklerde verim ve kalite özellikleri belirlenerek, otlatma veya biçim yönetimi ilkeleri belirlenecektir.

6. Bütün uygulamalarda fotometrik analizler yapılarak, incelenen özellikler dijital ortama aktarılacak, büyüme faktörleri fotometrik olarak takip edilebilecektir.

7. Arazide bitkisel ölçümlerle eş zamanlı olarak spektroradyometrik ölçümler gerçekleştirilecektir. Elde edilecek hiperspektral uzaktan algılama verileri ve oluşturulacak indisler kullanılarak bitkinin gelişimi ve içeriklerinin analizi-modellemesi yapılacaktır.

8. Zararlı böcek popülasyonu takip edilecektir.