Akademik Veri Yönetim Sistemi
TRAKYA ÜNİVERSİTELER BİRLİĞİ V. LİSANSÜSTÜ ÖĞRENCİ KONGRESİ , Balıkesir, Türkiye, 4 - 05 Kasım 2021, ss.21
Zeytin karasuyu (ZKS), Ülkemizde olduğu gibi özellikle Akdeniz Bölgesi çevresindeki birçok sucul
ekosistemde çevre sorunlarına neden olan zeytinyağı üretimi prosesi sonucunda ortaya çıkan siyah
renkte atık bir üründür. Arıtım maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle ZKS hem sucul hem de karasal
ortamlarda kirliliğe neden olmaktadır. Zeytin karasuyu sadece kirliliğe neden olmaz, aynı zamanda
ortamda yaşayan canlılar için de tehlikeli olabilmektedir. İçeriğinde bulunan organik atık, fenolik
bileşik, yüksek asidite oranı ile birlikte yüksek miktarlarda Potasyum, Magnezyum ve fosfat gibi birçok
element ve bileşiği de barındırmaktadır. Ortamın pH dengesini ve elektrik iletkenliğini doğrudan
etkileyerek canlıların yaşamsal aktivitelerini tehdit ederler. Daha önce yapılan bir çalışmada bir
Gammarustürünün litrede 4 mL ZKS’ye maruz kaldıktan sonra 24 saat içinde bireylerin çoğunun öldüğü
tespit edilmiştir. Yapılan başka bir çalışmada ZKS’nin Daphinia longispina, Gammarus pulex,
Thamnocephalus platyurus, Heterocypis incongruens canlılarının bazılarında büyüme üzerine olumsuz
etkileri gözlemlenmiş, bazılarında ise mortaliteye sebep olmuştur. Bu çalışmada ekosistemdeki zararlı
etkileri bilinen ZKS’nin, bir tatlısu bivalvia türü olan Pisidium casertanum üzerindeki akut etkilerini
araştırmak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada doğal habitatlarından alınıp laboratuvar ortamına
getirilerek adapte edilen bireyler farklı oranlarda zeytin karasuyuna maruz bırakılmıştır. Araştırmanın
sonucunda %2,67, %4, %5, %6,33 ve %7,33 oranında ZKS’ye maruz kalan P. casertanum bireylerinde
%6,33 oranına kadar yavru atmanın devam ettiği tespit edilmiştir.