12. Uluslararası Hisarlı Ahmet Sempozyumu, Kütahya, Türkiye, 9 - 12 Haziran 2022, ss.143-144
Türk tarihine baktığımızda sıklıkla karşılaştığımız bir kavram
olan “göçebelik” Türk Dil Kurumu’nda; “değişik şartlara bağlı olarak
belli bir yöre içinde çadır, hayvan ve öteki araçlarla yer değiştiren,
yerleşik olmayan (kimse veya topluluk), göçer, göçkün” şeklinde
tanımlamaktadır. Kökleri Orta Asya’ya uzanan Türkler, çöl iklimi etkisi
altındaki bu coğrafyada yaşam koşullarının elverişli olmaması
sebebiyle yerleşik hayata geçememiş ve çoğunlukla göçebe bir yaşam
sürmek zorunda kalmışlardır. Kültür ve kültür öğelerini şekillendiren
yaşam koşulları, her alanda olduğu gibi milli kültür unsurları içinde
büyük önem arz eden müzik alanında da etkisini göstermiştir. Bu durum
doğal olarak müziğin kullanım amaçlarından çalgıların yapısına kadar
birçok alanda müziği ve müzik kültürünü etkilemiştir. Müzik sözlü
edebiyat ile birlikte gelişirken çalgılar minimal formlarda
şekillenmiştir. Bu çalışma, göçebe Türk toplumlarında önemli yere
sahip olan müzik kültürü ve çalgıları incelemeyi amaçlayan nitel bir
araştırmadır.
“Nomadism”, a concept we frequently encounter when we look
at Turkish history; It defines it as “non-resident (person or community),
nomadic, migrant, who changes place with tents, animals and other
vehicles in a certain region depending on different conditions”. The
Turks, whose roots go back to Central Asia, could not live in a settled
life due to the unsuitable living conditions in this geography, which was
under the influence of the desert climate, and they had to lead a mostly
nomadic life. The living conditions that shape culture and cultural
elements have had an impact in the field of music, which is of great
importance among the elements of national culture, as in every field.
This situation has affected music and music culture in many areas, from
the purpose of using music to the structure of instruments. While music
developed with oral literature, instruments were shaped in minimal
forms. This study is a qualitative research aiming to examine the
musical culture and instruments that are important in nomadic Turks.