Hemşehrilik ve Kentleşme


AKA A., Aktaş E., Demir M. C.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi III. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi, Türkiye, 1 - 04 Aralık 2006, ss.13-20

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.13-20
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu bildirinin amacı ortaklaşa yürütülen bir projenin bir bölümünü siz değerli katılımcılarla paylaşmaktır. Çalışmada, hemşehri köy derneklerinin kentleşme ve kentlileşme sürecinde bir ajan (fail) olarak bireylerin sosyalizasyon sürecindeki (sosyo-kültürel-politik-ekonomik) rolleri incelenecektir. Çalışma devam ettiği için bu bildiride çalışmanın sadece bir bölümüne -kentleşme/kentlileşme sürecinde hemşehrilik olgusuna- yer verilmiştir. 1950’li yıllarla birlikte özellikle kırsal nüfus artışı, tarımda artan makineleşme süreçlerinin ve bunun yanı sıra pek çok nedenin bir ürünü olarak göç olgusu görünürlük kazanmış ve sonraki yılların önemli olgularından birisi olarak tartışıla gelmiştir. Kentlerdeki yoğun nüfus artışı ve sanayileşme kapasitesinin gelen kırsal nüfusu karşılayamaması beraberinde yeni problemler, ilişkiler ve kurumlar getirmiştir. Bu bağlamda, ekonomik, sosyal ve kültürel unsurların birleşik tesiriyle birlikte hemşehri dernekleri ortaya çıkmış ve sonraki süreçte büyük kentlerdeki yoğunluk ve görünürlüklerini artırmışlardır. Özellikle 1980 sonrasında, kentlerde hemşehri köy dernekleri artmaya başlamış, günümüzde resmi rakamlara göre, bu sayı 8.135’e ulaşmıştır. Hemşehri dernekleri, yoğunluk ve görünürlüğündeki bu artışla birlikte sosyal disiplinlerin dikkatini çekmiş ve özellikle bu kurumlarla kentsel uzam arasındaki ilişkinin muhtelif veçhelerini vurgulayan bir literatür ortaya çıkmıştır. Fakat bu literatür, esas olarak, bu derneklerin siyasi rolleri üzerinde durulurken bütünlüklü olarak sosyo-kültürel-politik ve ekonomik rolleri üzerinde durulmamıştır. Bu çalışma esas olarak bu rolleri ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Bu sayede hem mevcut literatürdeki bir eksikliğin giderileceği hem de sosyal bilimlerde yeni tartışma alanlarının yaratılacağı düşünülmektedir.
The aim of this paper is to share a part of a joint study with dear participants. The role played by the kinship (hem?ehri) associations during the socialization process (social, cultural, political, and economic) of the individuals who recently migrated to urban areas. Since the study has not been finished yet, this paper includes only a part of the study which is dealing with the phenomenon of kinship (hem?ehrilik) during the urbanization process. The basic aim of this study is to discover the social, cultural, political, and economic roles of the kinship (hem?eri) associations. It is thought that by fulfilling this aim both a lack within the existing literature will be filled and new areas of discussion in social sciences will be created.