TİP 2 DİABETES MELLİTUS HASTALARINDA ÖZ YETERLİLİK VE TEDAVİYE UYUM

5th International Health Science and Life Congress, Burdur, Türkiye, 10 - 12 Mart 2022, cilt.1, ss.394-398

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Cilt numarası: 1
Basıldığı Şehir: Burdur
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.394-398
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Selin ÖZER*, Naile ALANKAYA**

* Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Hemşirelikte Tezli Yüksek Lisans Programı, İç Hastalıkları Hemşireliği, Çanakkale, Türkiye, seliinozerr@hotmail.com

** Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Çanakkale, Türkiye, nailealankaya@comu.edu.tr

GİRİŞ

Kapsam: Tip 2 Diabetes Mellitus (DM) insülin sekresyonu ya da aktivitesi ile ilgili yetmezlik sonucu kan glikoz düzeyinde yükselme, karbonhidrat-yağ ve protein metabolizmasının işlevlerinde bozulmalara neden olan kronik, metabolik bir hastalıktır. Beslenme değişiklikleri, fiziksel aktivitelerde azalma ile bağlantılı sedanter yaşam, obezite gibi çeşitli risk faktörlerinin toplumumuzda giderek yayınlaşması ve erken yaşlarda görülmesi sonucunda DM daha erken yaşlarda da ortaya çıkmaktadır. DM kardiyovasküler, serebrovasküler gibi makvrovasküler; retinopati, nefropati, nöropati gibi mikrovasküler komplikasyonlara neden. Bireyin tedaviye katılımının sağlanması sonucu yaşam şekli değişiminin süreklilik arz etmesi diyabet yönetiminde elzemdir. Bahsedilen yaşam şekli değişimlerini gerçekleştirme, diyabet yönetimini sağlama becerisi öz yeterlilik kavramı ile yakından ilişkilidir. Öz yeterlilik düzeyi yüksek olan bireyler bir işi başarmak için büyük çaba gösterip olumsuz durumlarla karşılaştıklarında kolayca pes etmeyerek çabalamakta, sabırlı davranmakta bunun neticesinde baş etme becerileri yüksek olmaktadır. Bu yüzden öz yeterlilik algısının eğitimde üzerinde durulması gerektiği birçok çalışmada vurgulanmıştır. Öz yeterlilik düzeyinin saptanması ve geliştirilmesine yönelik eğitimler planlanması çok önemlidir, çünkü öz yeterlilik ile tedaviye uyum becerisinin doğrudan bağlantılı olduğu düşülmektedir. Amaç: Bu derlemenin amacı tip 2 Diabetes Mellitus hastalarında öz yeterlik durumu ile tedaviye uyumun önemini açıklamaktır. Yöntem: Bu derleme ilgili literatürler taranarak gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Arslan’ın (2019), Şireci ve Yılmaz’ın (2017) Tip 2 DM hastaları ile yaptıkları çalışmada hastaların öz yeterlilik düzeyleri düşük bulunmuştur. Gerçekleştirilen bir diğer çalışmada tip 2 DM bireylerin tedaviye uyumu orta düzeyde bulunmuştur. Sonuç: Öz yeterliliği yüksek olan bireylerin diyabet yönetimini etkin olarak sağlayabileceği düşülmektedir. Hastaların öz yeterlilik düzeylerinin saptanması ve yükseltilmesine yönelik girişimler planlanması diyabet yönetiminin optimize olmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelime: Tip 2 Diabetes Mellitus, Öz Yeterlilik, Tedaviye Uyum, Hemşirelik