Otomotiv yetkili ve özel servislerde çalışan teknik personellerin iş güvenliği farkındalığı ve yetkinliği, kadercilik, iş güvenliği eğitimi açısından iş güvenliği kültürlerinin değerlendirilmesi


Motorcu A. R., Tayyar S.

Selçuk Zirvesi 2. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, Kocaeli, Türkiye, 07 Haziran 2020, cilt.1, ss.153-171

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Kocaeli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.153-171
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Otomotiv servislerine gelen araçların büyük çoğunluğu periyodik bakım işlemleri görmektedir. Bunun yanı sıra kaza ya da arıza sebebiyle ihtiyaç duyulan tamir ve onarım işlemleri için yetkili ya da özel servislere başvuru sayıları oldukça fazladır. Bu servislerde bakım onarım faaliyetleri için önerilen prosedürlere ve talimatlara uyulmadığı taktirde çalışan teknik personeller büyük ve küçük iş kazalarına maruz kalmakta, bu kazalar sonunda yaralanmalar hatta ölümler gerçekleşebilmektedir. İşletmelerin ve çalışanların yüksek derecede İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) kültürüne sahip olması iş kazalarının önlenmesinde önleyici tedbirler arasında yer almaktadır. Çanakkale ili merkezinde bakım ve onarım işlerini yürüten yetkili ve küçük ölçekli özel servisler faaliyet göstermektedir. Bu çalışmada, yetkili ve özel oto servislerinde bakım-onarım, oto boya ve kaporta işlerinde çalışan teknik personellerin (tekniker, teknisyen, usta, kalfa, çırak vb.) iş güvenliği kültürleri (İGK), iş güvenliği eğitimi (İGE), iş güvenliği farkındalığı ve yetkinliği (İGFY) ve kadercilik ölçekleriyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini Çanakkale ili merkezinde oto servis bakım ve onarım işlerinde faaliyet gösteren yetkili ve küçük ölçekli özel işyerleri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi 50’si yetkili servis, 55’i özel servislerde olmak üzere bakım-onarım, oto kaporta ve boya, elektrik işlerinde çalışan toplam 105 teknik personelden oluşmaktadır. Araştırma evreninden rastgele seçilmiş personellere yüz yüze anketler uygulanmıştır. Anket verileri SPSS 22.0 istatistiksel paket programı kullanılarak çözümlenmiş ve analiz edilmiştir. Araştırmada, yaş, eğitim durumu, meslekteki çalışma yılı, çalışılan servis türü ve İSG eğitimi alma durumu gibi demografik değişkenlere bağlı olarak teknik personellerin İGE, İGFY ve kadercilik ölçekleri arasındaki ilişkiler analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular literatür ve ülkemizde iş güvenliği konusunda yaşanan son gelişmeler çerçevesinde tartışılarak, uygulayıcılara ve karar alıcılara önerilerde bulunulmuştur. Yapılan istatistikî çözümlemeler sonucunda çalışılan servis türü ile İGE, İSG eğitimi alma durumu ile İGE ve kadercilik anlayışları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir.

The vast majority of vehicles coming to automotive services undergo periodic maintenance. In addition, the number of applications to authorized or special services for repairs and repairs needed due to accident or malfunction is quite high. In these services, if the procedures and instructions recommended for maintenance and repair activities are not followed, technical personnel working are exposed to major and minor occupational accidents. The high level of occupational health and safety (OHS) culture of businesses and employees is among the preventive measures in the prevention of occupational accidents. Authorized and small-scale special services operating in the center of Çanakkale are operating. In this study, the occupational safety (OS) cultures of the technical personnel working in the authorized and private auto services, OS awareness and competence; it was evaluated with fatalism scales. The universe of the research is the authorized and small scale private workplaces operating in the auto service maintenance and repair works in the center of Çanakkale. The sample of the study consists of a total of 105 technical staff working in maintenance and repair, auto body and paint and electrical works. Face to face questionnaires were applied to randomly selected staff from the research universe. Survey data were analyzed using SPSS 22.0 statistical software. In the research, the relationships among technical personnel's awareness and competence, and the training and fatalism perceptions were analyzed and evaluated depending on demographic variables such as age, education status, year of employment in the profession, type of service worked and training in OS. It has been determined that there is a significant relationship between the type of service studied and the status of the OS training, the status of the OS training and the perception of OS training culture and fatalism.