Avni Lifij’in 1914 Kuşağı İçinde Özgün Yeri


Creative Commons License

Germeç U.

SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.6, sa.35, ss.466-478, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Samsun’un bir köyünde, 1886 yılında doğan, Avni Lifij, kültürlü, birikimli bir sanatçı olmaya yönelik, çocukluğundan başlayarak sağlam adımlar atmıştır. 2. Meşrutiyetin getirdiği kültürel ve toplumsal yaşamdaki görece iyileşme ortamında halktan gelen biri olarak, tutkusu, yeteneği ve çalışkanlığıyla amaçladığı yönde ilerlemiştir. Fransızca öğrenmekteki çabası, Orta öğrenim yıllarında "Mülkiye Tıbbiyesi"ndeki Anatomi derslerine, boya tekniği ile malzeme bilgisi öğrenmek amacıyla da "Eczacı Mektebi"ndeki Fizik ve Kimya derslerine katılması, kendisini iyi yetişmiş bir sanatçı adayı olmaya hazırladığının kanıtlarıdır. Akademik bir eğitim almaksızın yaptığı “Pipolu Kendi Portresi” (1908-1909), Osman Hamdi Bey’in beğenisini kazanmasıyla akademiye girişinin ve burslu olarak Paris Güzel Sanatlar Akademesi (Ecole des Beaux-Arts)’nde Cormon Atölyesi’ne gidişinin yeterlik belgesi olmuştur.

1910-1914 yılları arası Fransa’da resim eğitimi alan ve “akademikleşmiş bir İzlenimciliğin” etkisinde kalan kendi kuşağı içinde, Romantik, Simgeci, Dışavurumcu bir anlayışla yakınlık kurmuş, duygu yüklü, lirik etkilerin arayışı içinde olmuştur. Güçlü deseni, portrede ve çok figürlü düzenlemelerindeki başarısını sağlamıştır. Karakalem, füzen, iki ya da üç renk kalemlerle gerçekleştirmiş olduğu desenleriyle de Çallı Kuşağı içinde özgün bir yer edinmiştir. Sertleşmeyen, mat renklerin karşıtlıklarıyla genellikle bir rengin bağlayıcılığında dengelediği boya resimleriyle ve güçlü düzenleme yetisiyle de önem kazanmıştır.

Sanat alanında estetik bağlamın oluşumunda “eleştiri” en önemli bileşendir. Sanat eleştirisine ilişkin terminolojiyi yerinde kullanarak eleştiri alanında sağlam bir temelin oluşmasına yönelik çabayı da yine kendi kuşağı içinde Avni Lifij göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: 1914 Kuşağı, Avni Lifij, Türk İzlenimciliği, Simgecilik

Avni Lifij, who was born in a village of Samsun in 1886, took firm steps toward being a knowledgeable and intelligent artist since his childhood. As a common person in the development that was brought to cultural and social life during the Second Constitutional Period, he advanced in his aim’s direction with his passion, ability, and hardworking nature. His struggle to learn French, attending Anatomy lessons in Civil Medical School, and receiving Physics and Chemistry lessons in Pharmaceutics School to learn about painting technique and material science are evidences for him to be an equipped and well-raised artist. “Self Portrait with a Pipe” (1908-1909), which he made without an academic education, earned Osman Hamdi Bey’s admire and became a proficiency document for him to attend the academy and receive a scholarship in Cormon Atelier in Ecole des Beaux-Arts in Paris.

After receiving art education in France from 1910 to 1914, he adopted a Romantic, Symbolic, and Expressionist style and was in a pursuit of emotional and lyric effects within his generation that is “effected by an academic Impressionism”. His powerful patterns made him successful in portraits and multi-figured organisations. With his patterns ha made with pencil, charcoal, and two or three colour pencils, he earned an authentic place in the Çallı Generation. He became important with his paintings that are not harsh, and dull colours generally balanced in the cohesiveness of one colour with their contrasts, and his ability to organize.

“Criticism” is the most important component in the creation of the aesthetic discourse in art. Avni Lifij showed the struggle to form a firm foundation in criticism by using the right terminology in artistic criticism in his generation.

Key Words: 1914 Generation, Avni Lifij, Turkish Impressionism, Symbolism