Aynı Tehlike ve Riskler İçin Farklı Risk Değerlendirme Yöntemlerinin Karşılaştırılması: Otomotiv Bakım Onarım Servisi İçin Örnek Bir Çalışma


Kaçar Ö., Motorcu A. R.

5.Uluslararası Mühendislik ve Teknoloji Yönetimi Kongresi, İstanbul, Türkiye, 24 Nisan 2021, cilt.1, ss.249-259

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.249-259
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ülkemizde araç sayısı gün geçtikçe artarken, buna paralel olarak otomotiv bakım onarım servislerinin sayıları da artmaktadır. Otomotiv bakım onarım servisleri İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) mevzuatında tehlikeli sınıfta yer almaktadır. İSG sisteminin verimli olabilmesi için tehlikelerin saptanarak risk değerlendirmesi yapılması zorunluluğu vardır. Risklerin çok çeşitli yapılarda olması farklı risk değerlendirme metotlarının da geliştirilmesine neden olmuştur. Bir tehlikenin risk derecesi ölçüldüğünde hangi risk değerlendirme yöntemi kullanılırsa kullanılsın aynı Risk Öncelik Sırasını (RÖS) vermesi gerektiği düşünülür. Bu çalışmada, bir otomotiv bakım ve onarım özel servisinde belirlenen risk etmenleri 5 farklı risk değerlendirme yöntemi ile analiz yapılmış ve ardından bu değerlendirme yöntemlerinin sonuçları karşılaştırılmıştır. Risk değerlendirmeyi yapan kişi, işyeri ve işyerinde bulunan tehlikeler sabit tutularak risk değerlendirme metotlarının analiz sürecinde bulunan frekans, saptanabilirlik, çalışan sayısı, daha önce geçirilen kaza ya da meslek hastalığı verilerinin seçilen risk değerlendirme yöntemleri ile elde edilen sonuçlara etkilerinin olup olmadığı araştırılmıştır. 66 adet tehlike kaynağı saptanan bu işyerinde Risk Değerlendirme metotları olarak Fine Kinney Yöntemi, Birincil Risk Analizi (PHA), 5x5 L tipi Matris, Hata Türleri ve Etkileri Analizi (FMEA) ve X Matris Yöntemi kullanılmıştır. Metotların RÖS skorları kıyaslandığında, 1. Derece Risk önceliği olarak Fine Kinney Yöntemi 20 adet, Birinci Risk Analizi 13 adet, Hata Türleri ve Etkileri Analizi 10 adet risk sonucu verirken 5X5 L Tipi ve X Matris Yöntemi 1.derece risk sonucu vermeyerek risk değerlendirme metotlarının aynı tehlike ve riskler için farklı sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Bu çalışma sonucunda doğru risk değerlendirme yöntemi seçilmediği takdirde önlem alınmada geç kalınabileceği anlaşılmıştır.