Geological and Mineralogical Properties of Yazlıca Agates, Kütahya - Turkey

Çalık A.

74. Uluslararası katılımlı Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Turkey, 11 - 15 April 2022, pp.1-2

  • Publication Type: Conference Paper / Unpublished
  • City: Ankara
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.1-2
  • Çanakkale Onsekiz Mart University Affiliated: Yes

Abstract

This study presents the geology and mineralogy of the agates which occur in the Pliocene carbonated conglomerates, SW of the Yazlıca village (Kütahya). The host-rock of agates consist of well-rounded pebbles, mainly agate, serpentinites, limestones and volcanic rocks. The agate mainly has four different colors as follows; brownish color, reddish - yellowish color, whitish blue - blue color, and blue color.  Agate nodules range from 2 to 30 cm in diameter and show a zoned macrostructure The XRD analyses revealed that Yazlıca agates mainly contain chalcedony. In addition to the silica phase, Yazlıca agate also has sepiolite peaks appearing at ~12.06 Å, 3.86Å, 2.55Å, 2.27 Å, 2.23 Å, 2.08 Å, 1.94Å, and 1.48 Å. SEM images of agates show that the interior structure of the agates is chiefly made up of fibrous texture, spherulitic texture, and micron-sized crystalline grains. DTA and TG results from Yazlıca agate samples show quartz and sepiolite exist. DTA results are coherent with XRD analysis results. The major-element composition of the agate according to SEM and geochemical analyses revealed that the concentration of MgO and Fe2O3 are higher than other oxides within these agates.
The field observations,  the mineralogical data (XRD, SEM), and geochemical analyses, suggest that the agates could have formed by sepiolite replacement by low-T silica-rich hydrothermal solutions that most likely circulated along the fracture systems. This results have similarities with the characteristics and occurrence of the Dereyalak agate formations (Eskişehir region) located in the north of the study area where Yazlıca agates are found.

Bu çalışmada Yazlıca Köyünün (Kütahya) güney batısında yüzeylenen Pliyosen yaşlı karbonatlı çakıltaşlarının içinde oluşmuş agatların jeolojisi, mineralojik ve jeokimyasal özellikleri verilmiştir. Agat oluşumlarına ev sahipliği yapan bej renkli, karbonatlı çakıltaşları, başlıca agat, serpantinit,  kireçtaşı ve volkanik kayaçlara ait çakıllardan oluşur. Yazlıca agatları kahverengimsi, sarımsı-kırmızı, beyazımsı-mavi ve mavi renklerde olmak üzere dört farklı renk gösterir. Agatlar 2- 30 cm boyutlarında, yumru (nodül) şeklinde ve zonlu bir görünüme sahiptirler. X-Işınları Difraksiyon (XRD) analiz sonuçlarına göre agatların mineralojisi başlıca kalsedon bileşimindedir. Ayrıca silika bileşimine  ~12.06 Å, 3.86Å, 2.55Å, 2.27 Å, 2.23 Å, 2.08 Å, 1.94Å ve 1.48 Å pikleri ile sepiyolit eşlik eder. Yazlıca agatlarının taramalı elektron mikroskop (SEM) görüntülerinde lifsi, küresel ve mikrokristalen doku özelliğinde oldukları tespit edilmiştir. Yazlıca agatların DTA ve TG analiz sonuçlarında kuvars ile birlikte sepiyolit tespit edilmiştir.  DTA sonuçları, XRD analiz sonuçları ile uyumludur. SEM ve tüm kayaç jeokimyasal analiz sonuçlarına göre agatların bileşimi silikat olup, MgO ve Fe2O3 değerleri diğer ana oksit değerlerine göre daha yüksektir.
Arazi çalışmaları, mineralojik veriler (XRD, SEM) ve jeokimyasal analiz sonuçları agatların fay sistemleri boyunca hareket eden düşük sıcaklıklı, silis bakımından zengin hidrotermal akışkanlar tarafından sepiyolit yumrularının yerlerinin alınması ile oluştuğunu göstermektedir. Bu sonuç, Yazlıca agatlarının bulunduğu çalışma alanının kuzeyinde yer alan Dereyalak agat oluşumlarının  (Eskişehir bölgesi) özellikleri ve oluşum şekilleri ile benzerlikler göstermektedir.