İslam’da İktisâdî Hayatın Ahlâkî Boyutu

AYENGİN T.

İslami Araştırmalar Dergisi, cilt.16, sa.4, ss.648-659, 2003 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Kısa Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2003
  • Dergi Adı: İslami Araştırmalar Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.648-659
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsandan üretim, dağıtım ve tüketim aşamalarında dikkate alması arzulanan ahlâkî değerleri belirleyen ve bunların adalete uygunluğunu değerlendiren iktisat ahlâkı, iktisat biliminin en tartışmalı alanlarından birisidir. Bu tartışma, iktisat biliminin sadece tanımlayıcı veya sadece normatif bir bilim olarak kabul edilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu makalede İslâm'ın iktisadî konulara yaklaşımının ahlâkî boyutu tartışılmaktadır. Tartışmanın çerçevesini, iktisat-ahlak ilişkisi; İslâm'da iktisadî konuların ele alınış biçimi; iktisadî eylemleri açısından insan; İslâm iktisat ahlâkının düşünce temelleri; İslâm'ın ekonomik konulardaki ahlâkî düzenlemeleri oluşturmaktadır. Makalede, İslâm'ın ekonomik konuları ahlâkî değerleri de dikkate alarak değerlendirdiği ve öncelikli hedefinin bireysel zihnî alt yapıyı şekillendirmek suretiyle, sorumluluğu ağırlıklı olarak insana yüklediği ve böylece yönetime mümkün olduğunca az alan bıraktığı sonucuna ulaşılmıştır.

Economic ethics, which determines ethical values in the course of produetion and consumption and assesses their compatibility with the idea of justice, is one of the most controversial areas of economics. The basis of the debate is the question of whether economics is a deseriptive or a normative discipline. The moral dimension of Islamic approach to economic subjects has been discussed in this article. The discussion has been formed around the connection between economics and ethics; the modes of evaluation pertaining economic matters in islam; the individual from the perspeetive of his economic activities; the foundations of Islamic economic thought; moral regulations of islam in economic matters. This study aims to prove that economic matters in İslam are evaluated within the frame of economics and moral values, and the immediate goal of the Islamic economic approach is to leave less space possible for administrative body by shaping individual cognitive sub-consciousness.