Nikel-Titanyum Şekil Hafızalı Alaşımların Elektro Erozyon İle İşlenebilirliği: İşleme Parametrelerinin Yüzey Yapısı Ve Mekanik Özellikler Üzerine Etkilerinin Araştırılması Üzerine Bir Derleme Çalışması


Yılmaz M., Güven S., Motorcu A. R., Gökkaya H.

8th International Congress On Engineering, Architecture and Design, İstanbul, Türkiye, 6 - 07 Aralık 2021, cilt.1, ss.707-714

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.707-714
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

eme türü olan ve ticari kullanımları oldukça fazla olan Nikel-Titanyum (NiTi) Şekil Hafızalı Alaşımlar (ŞHA) süperelastik ve şekil hafıza etkisi gibi üstün özelliklere sahiptir. Bu özelliklerinden dolayı NiTi ŞHA’lar biyomedikal, otomotiv, uzay ve havacılık gibi endüstrilerde etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Sergiledikleri üstün mekanik ve fiziksel özellikler nedeniyle işlenebilirlikleri zor olan bu alaşım grubunun geleneksel yöntemler kullanılarak işlenmeleri yüksek takım aşınması ve düşük yüzey kalitesi nedeniyle tercih edilmemektedir. Bu nedenle, NiTi ŞHA’ların işlenmesinde alışılmamış (geleneksel olmayan) imalat yöntemlerinden yararlanılmaktadır. Elektro Erozyon ile İşleme (EEİ) yöntemi NiTi ŞHA’ların işlenmesinde yaygın olarak kullanılan alışılmamış imalat yöntemlerindendir. Sert, kırılgan ve karmaşık geometrilere sahip malzemeleri şekillendirmek için kullanılan bu yöntemde işleme parametrelerinin doğru tayin edilmemesi ile birlikte yüksek takım aşınması, düşük yüzey kalitesinin yanısıra işlenmiş yüzeylerin altında ısıdan etkilenen bölgeler meydana gelebilmektedir. Bu durum NiTi ŞHA’ların şekil hafıza etkisi ve süperelastik davranışlarını olumsuz etkilemekte ve aynı zamanda korozyon dayanımını düşüren, yorulma ömrünü azaltan kusurları da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada NiTi ŞHA’ların dalma ve tel erozyon olmak üzere iki farklı elektro erozyon yöntemiyle işlenmesinde; akım, voltaj, kapasitans, frekans, vurum süresi, vurum ara süresi ve elektrot malzemesi vd. işleme parametrelerinin yüzey yapısı ve mekanik özellikler üzerine etkileri literatürde yapılan bilimsel araştırma ve çalışmalar derlenerek incelenmiştir. NiTi ŞHA’nın yüzey yapısı üzerinde en etkili parametrelerin akım, kapasitans ve voltaj olup, bu parametre değerlerinin arttırılması ile ortalama yüzey pürüzlülüğü değeri artmaktadır. Daha iyi bir yüzey kalitesi değeri için düşük akım, kapasitans ve voltaj değerlerinin kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.