İş Kazası Etmeni Olarak Kayma, Tökezleme ve Düşme (KTD): Türkiye İncelemesi

Motorcu A. R., Murat B.

Mühendislik ve Multidisipliner Yaklaşımlar, Prof. Dr. Abdulkadir Güllü,Dr. Öğr. Üyesi Senai Yalçınkaya, Editör, Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları, İstanbul, ss.572-592, 2021

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2021
  • Yayınevi: Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.572-592
  • Editörler: Prof. Dr. Abdulkadir Güllü,Dr. Öğr. Üyesi Senai Yalçınkaya, Editör
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

 Zemin ile çalışan ayağı arasında meydan gelen etkileşim neticesinde meydana gelerek işleri normal seyrinden çıkarıp oldukça yüksek seviyede yaralanma ve ölümlere neden olan kayma, tökezleme ve düşme (KTD) ciddi bir iş kazası etmenidir. Genel iş kazası nedeniyle kaybedilen gün kayıplarının üzerinde bir ortalama ile gün kaybına, yüksek seviyede kas ve iskelet sistemi rahatsızlıkları (KSİR) ve ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Toplumsal algının aksine basit bir oluşma mekanizması bulunmayıp; iş yeri tasarımı, yönetimsel, çevresel ve kişisel özellikler gibi faktörlerin kombinasyonu neticesinde oluşmaktadır. Ancak ortaya çıkmalarının engellenmesi oldukça basit ve ucuz yöntemler ile sağlanabilmektedir. Oldukça uzun süredir KTD mekanizmalarının anlaşılması üzerine araştırmalar yapılmasına karşın halen diğer ülkeler dahil olmak üzere oldukça yüksek ve ciddi oranda meydana gelmeye devam etmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından tutulan iş kazası istatistiklerine göre hangi oran ve seviyede meydana geldiği saptanmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda 2013- 2020 yılları arasında yayımlanan iş kazası istatistikleri kullanılmış, elde edilen sonuçlar neticesinde en fazla ölüm ve yaralanmaya sebep olan iş kazası etmeni olduğu görülmüştür. 8 yıllık süre zarfında meydana gelen 2538580 kazanın %14.74’ü, yaşanan 11210 ölümün %18.61’i KTD neticesinde oluşmuştur. Meydana gelen yaralanmalar en çok aynı düzlemde düşme, ölümler ise alt seviyeye düşme sonucunda oluşmuştur. Benzer durumun diğer ülke istatistikleri ile paralellik gösterdiği ve yüksek oranda maliyetlerin oluşmasına neden oldukları tespit edilmiştir. Buna karşın literatürde KTD kazalarını analiz etmek üzere bilgi analiz süreçlerinin geliştirildiği, kök nedenlerinin detaylı olarak araştırıldığı görülmüştür. Yapılan bu çalışma sonucunda KTD’nin ciddi bir kaza etmeni olduğu, gerekli tedbirlerin alınarak önemli oranda iş kazasının oluşmasının ortadan kaldırılabileceği değerlendirilmektedir.