Technical Report, pp.46-51, 2023
Tarım sektöründe kullanılan su miktarı ve gelişmiş tarım makineleri aracılığıyla daha fazla
kimyasal gübre ve ilaç kullanımına dayalı olan tek tip ürün üretimi günümüzde artmış
durumda. Yoğun tarım uygulamalarıyla artık daha küçük bir alanda, daha yüksek verim
almamız mümkün olsa da unutmamamız gereken bir gerçek var: Doğal çevre üzerindeki
olumsuz etkilerimiz de aynı hızda artıyor. Artık yoğun tarım uygulamalarında çok daha
fazla girdi ve enerji kullanıyoruz. Üstelik turizm, konut yapımı ve sanayileşme gibi arazi
kullanımında değişikliklere neden olan faktörler sonucu; tarım alanlarının azalması,
toprağın bozulması, çölleşme ve iklim değişikliği gibi nedenlerle de gıda güvencemiz tehdit
altında.
Medeniyetimizi devam ettirmek amacıyla daha sürdürülebilir üretim yöntemlerine
geçmemiz, türleri ve yaşam alanlarını koruma ve iyileştirme çalışmalarına önem
vermemiz gerekli. Zamanımız ise giderek azaldığından çok kıymetli. Bu nedenle her
fırsatta çiftçilerimizi bu değişime davet ediyor, ihtiyaç duydukları bilgi ve deneyimlere
ulaşabilmeleri için işlevsel araçlar üretiyoruz.
Hazırlamış olduğumuz bu kılavuzda bilimsel verileri mümkün olduğunca özetlemeye
çalıştık.
Bölgelere özgü koruyucu toprak koruma uygulamalarıyla birlikte tarımsal üretim
sisteminin sosyal açıdan yaşanabilir bir dünyaya katkı sağladığı, ekonomik açıdan kârlı
ve verimli, insan ve hayvan sağlığını koruyan, çevreye, doğaya, toprağa önem veren,
sürdürülebilirliği sağlayan bir tarım yapmak için;
• Tarla tarımı, bahçe tarımı yapılan arazilerimizi ve mera alanlarımızı olduğu haliyle
korumalıyız.
• Daha sağlıklı, verimli topraklarımız için toprak ve yaprak analizlerine göre gübreleme
yapmalıyız.
• Tarla sürümlerimizi eğime dik yaparak erozyonun önüne geçmeliyiz.
• Ekim nöbetini çeşitlendirmeliyiz.
• Toprakların organik maddesini artıracak uygulamalar yapmalıyız (kompost, anıza
ekim, örtü bitkisi, biyokömür gibi).
• Ahır gübresini olgunlaştırmadan kullanmamalıyız.
• Anızı yakmamalı, toprağa karıştırmalıyız.
• Toprak tavına dikkat ederek toprak işleme yapmalıyız.
• Mümkünse azaltılmış toprak işleme ya da anıza doğrudan ekim yapmalıyız.
• Killi topraklarda yüzey altında geçirimsiz katman oluşması durumunda, dip patlatma
işlemi yapabiliriz.
• Çeltik alanlarında toprak yorgunluğunu önlemek için ekim nöbeti uygulamasına
geçmeliyiz.
• Tarımsal sulamada, su tasarrufu sağlayan teknikler ve teknolojiler kullanmalıyız.
• Su kaynaklarının kısıtlı olduğu sulama alanları öncelikli olmak üzere bitkisel ürün
desenini suya göre belirlemeliyiz.
• Fertigasyon uygulamalarıyla suyu ve gübreyi kontrollü uygulamalıyız.
• Meyve bahçelerinde sıra aralarında ve tarlanın boş kaldığı dönemlerde, toprak
erozyonun önüne geçmek için yeşil ot yetiştirmeli, aynı zamanda bu otları toprağa
karıştırarak yeşil gübreleme yapmalıyız.
• Tarım Orman Bakanlığının tarımsal destek programlarından (https://www.tarimorman.
gov.tr/BUGEM) yararlanmak gibi seçenekleri uygulama planlarımıza dâhil etmeliyiz.