Covid-19 Hastasında Beslenme

Creative Commons License

Altınşık H. B.

Covid-19 Hastasında Anestezi Yönetimi, Pınar AYVAT, Editör, Akademisyen Kitabevi, Ankara, ss.209-222, 2020

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2020
  • Yayınevi: Akademisyen Kitabevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.209-222
  • Editörler: Pınar AYVAT, Editör
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Enfeksiyon hastalıkları ile mücadelede beslenme önemli rol oynamaktadır. İmmün sistemin etkili çalışabilmesi çok sayıda faktöre bağlıdır. Yeterli beslenme immün sistemi doğrudan etkileyen en önemli faktörlerdendir. Gerek protein, yağ ve karbonhidratların, gerek ise vitaminler, mineraller ve eser elementlerin yetersizlikleri durumunda, yeterli immünite sağlanamamakta ve enfeksiyon riski artmaktadır.

SARS-CoV-2 veya Covid-19 olarak adlandırılan viral enfeksiyon, dünya çapında benzeri görülmemiş bir etki oluşturdu. Diğer viral patojenlere kıyasla solunum yollarını daha fazla etkilemesi (1) ve çoklu organ yetmezliğine yol açması (2) nedeniyle, hastaların yoğun bakım ihtiyacının sık olması, yönetimi zor sağlık sistemi problemlerine yol açtı. Covid-19 pnömonisi sonrası, özellikle ileri yaş ve kronik hastalık varlığı gibi immün sistemi zayıf hastaların ölüm oranının yüksek olduğu görülmektedir (3). Bu nedenle yoğun bakımdaki hastalarda immün sistemin doğru ve yeterli beslenme ile desteklenmesi kritik öneme sahiptir.

Covid-19 ile enfekte kişi sayısının sanılandan çok daha fazla olduğu görülmüştür. Bu konuda ilk yapılan çalışmalardan biri, İtalya'nın Padova kentine bağlı Vo kasabasında yapılmıştır. Semptomu olmayanlar da dahil tüm kasaba halkına Covid-19 testi yapılmış, toplumun %71.9-85.6'sında Covid-19 varlığı tespit edilirken, pozitif test sonucu çıkanların yüzde %43.2'si asemptomatik olarak bulunmuştur (4). Bu sonuçlar, toplumun büyük kısmının Covid-19 ile enfekte asemptomatik veya hafif semptomatik olgulardan oluştuğunu düşündürmektedir. Bu nedenle sadece yoğun bakım hastaları değil, tüm bireylerin beslenmesi pandeminin kontrol altında tutulması açısından ciddi önem arz etmektedir. Dünya sağlık örgütü de Covid-19 pandemisinde beslenmenin önemine vurgu yapmıştır (5) .

Covid-19 enfeksiyonu ile yeni tanıştığımızdan dolayı henüz elimizde yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bununla birlikte “kritik hastalığı olan yoğun bakım hastaları” için hali hazırda uygulanmakta olan besleme stratejileri vardır (6,7). Her geçen gün daha fazla araştırma yayınlanmaktadır. Ayrıca yakın zamanda Avrupa Klinik Beslenme ve Metabolizma Komitesi (ESPEN) tarafından Covid-19 enfeksiyonunda beslenme önerilerini içeren bir kılavuz yayınlanmıştır (8). Covid-19 olguları için beslenme önerilerimiz, güncel çalışmalar ve ESPEN kılavuzu temel alınarak hazırlanmıştır.