BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA KÜLTÜREL YETERLİLİK VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER


Yılmaz H. E., Tanrıverdi G.

Sağlık Bilimleri Dergisi, cilt.32, sa.1, ss.13-23, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 32 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.34108/eujhs.1107065
  • Dergi Adı: Sağlık Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.13-23
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmanın amacı, birinci basamak sağlık kurumlarında görev yapan sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik düzeylerini ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Tanımlayıcı olan bu araştırma Çanakkale ilindeki Toplum Sağlığı ile Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 241 sağlık çalışanı ile tamamlandı. Araştırmaya başlamadan etik kurul ve kurum izni alındı. Veriler “Birinci Basamakta Çalışan Sağlık Personelinin Kültürel Yeterlilik Ölçeğini” de kapsayan anket formu ile toplandı. Araştırmanın istatistiksel analizleri için SPSS 24.0 kullanıldı. Normal dağılıma sahip 2’li grup karşılaştırmasında bağımsız örneklem t-testi, 3 ve üzeri grup karşılaştırmasında tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Gruplar arası farklılık olduğu durumlarda ise Bonferroni düzeltmesi testinden yararlanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik ölçek toplam puan ortalaması ve standart sapması 65,30±14,47 belirlendi. Hemşirelerin, çalışma süresi daha kısa olanların, bekar olanların, farklı etnik gruptan akrabası ya da arkadaşı olanların, farklı kültürleri/dinleri/yaşam biçimlerini merak edenlerin, farklı kültürleri/inançları konu alan film/video/ belgesel izleyenlerin, kurumda farklı inançtan kültürden gelen birey ve ailelerle daha sık karşılaşanların ve kültürel yeterliliği geliştirmeye yönelik herhangi bir eğitim alanların kültürel yeterlilik puan ortalamaları diğerlerine göre daha yüksek bulundu. Sonuçlar doğrultusunda sağlık çalışanlarının kültürel yeterliliklerinin orta düzeyde olduğu söylenebilir. Sağlık çalışanlarının kültürel yeterliliğini geliştirmeye yönelik girişimlerin ve araştırmaların yapılması önerilebilir.
The purpose of this study is to determine the cultural competence levels and related factors of healthcare professionals working in primary healthcare institutions. This descriptive study was completed with 241 healthcare professionals working in the Community Health and Family Health Centers in Canakkale who agreed to participate in the research. Ethics committee and institutional permission were obtained before starting the study. Data were collected with a questionnaire including the “Cultural Competency Scale for Primary Health Care Professionals”. SPSS 25.0 was used for statistical analysis of the study. Independent sample t-test was used in 2-group comparison with normal distribution, and one-way ANOVA test was used in 3-group comparison. In cases where there was a difference between the groups, the Bonferroni correction test was used. According to the findings of the study, the total mean and standard deviation score of the cultural competence scale of the health workers was 65.30±14.47. The average score of cultural competence was higher than the others, those who have a shorter working time, those who are single, nurses, those who have relatives or friends from different ethnic groups, those who are curious about different cultures/religions/lifestyles, those who watch movies/videos/documentaries about different cultures/beliefs Those who encounter individuals/families from different faiths and cultures more frequently in the institution, and those who receive any training to develop cultural competence. It was determined that the cultural competencies of health workers were at a moderate level. In line with the results, it can be suggested that initiatives and research should be carried out to improve the cultural competence of health professionals.