Atlas 8th International Social Sciences Congress, Ankara, Türkiye, 10 Haziran 2021, ss.247-252
Anayasa Mahkemesi kararları, her hukuk alanında farklı etkilere sahiptir. Bu etki düzeyinin
yüksek olduğu hukuk alanlarından birisi ise siyasi partiler hukukudur. Anayasa
Mahkemesinin, davaya bakmakta olan mahkeme sıfatıyla itiraz yoluna başvurduğu kararların
biri hariç tamamı siyasi partiler hukuku ile ilgilidir. Bu çerçevede Anayasa Mahkemesinin
siyasi partiler hukukuna etkisi iki başlık altında incelenmiştir.
Birinci olarak Anayasa Mahkemesi (2001 yılı öncesi), laik Cumhuriyet ilkesinin ihlali
iddiasıyla açılan davalarda (Milli Nizam Partisi, Refah Partisi, Fazilet Partisi) ilgili siyasi
partilere savunma yapma imkânı sağlayan ve kapatılmalarını zorlaştıran hükümlerin iptal
edilmesi yönünde karar vermiştir.
İkinci olarak Anayasa Mahkemesi (2001 yılı sonrası), üst üste iki kez Türkiye Büyük Millet
Meclisi genel seçimlerine katılmayan siyasî partilerin kapatılmasını öngören düzenlemenin,
kapanma kararının kapatma davasını hukuki sonuçlarını etkilemeyeceğine dair hükmün, ihtar
kararına uymayan siyasi partilerin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun
bırakılmasına ilişkin düzenlemenin iptal edilmesi yönünde karar vermiştir.
Sonuç olarak, Anayasa Mahkemesi 2001 yılı öncesi siyasi partilerin kapatılmasını
kolaylaştıran, 2001 yılı sonrası ise siyasi partilere yaptırım uygulanmasını zorlaştıran bir
yaklaşım ortaya koyduğu söylenebilir
Constitutional Court decisions have different effects in each branch of law. This effect is
higher in the branch of political parties law. All but one of the decisions, that the
Constitutional Court appeals concrete constitutionality review, are related to the law of
political parties. The effect of the Constitutional Court on political parties law can be
examined under two headings.
Firstly, the Constitutional Court (before 2001), cases filed with the allegation of violation of
the secular Republic principle (Milli Nizam Partisi, Refah Partisi, Fazilet Partisi), decided to
annul the provisions that provided the relevant political parties with the opportunity to defend
themselves and made them difficult to dissolve.
Secondly, the Constitutional Court (after 2001); the provision stating the dissolution of
political parties which twice in a row to don't attend the Grand National Assembly of Turkey's general elections , the provision stating that the closure decision will not affect the
legal consequences of the dissolution case, regulation on deprivation of state asistance
partially or completely for political parties which not apply the warning order, decided to
cancel.
In conclusion, it can be said that the Constitutional Court adopted an approach that facilitated
the dissolution of political parties before 2001, and made it difficult to impose sanctions on
political parties after 2001.