Akademik Veri Yönetim Sistemi
KAYAMEK’2022- 13. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu, Isparta, Türkiye, 26 - 28 Mayıs 2022, ss.59-66
Kaya mühendisliğinin ve kaya mekaniğinin yer aldığı çalışmalar öncesinde kayaçların fiziksel ve
mekanik özelliklerinin belirlenmesi yapıların tasarımı ve stabilitesi açısından önemlidir. Kayaçların fiziksel
ve mekanik özelliklerinin doğrudan belirlenmesi, deney standartlarında belirtilen boyutlarda numune
hazırlamadaki güçlükler, numune hazırlamanın zaman alıcı olması vb. nedenlerden dolayı güç olabilmektedir.
Böyle durumlarda kayaların yüzey sertliği gibi indeks özellikleri kullanılarak dolaylı olarak kayaçların
fiziksel ve mekanik özelliklerinin tahmini gerçekleştirilmektedir. Kayaçların yüzey sertliklerinin belirlenmesi
diğer özelliklerinin belirlenmesine göre nispeten daha hızlı ve ekonomik olmaktadır.
Bu çalışma kapsamında 12 farklı karbonatlı kayacın geri tepme sertlikleri (Shore-Schmidt-Leeb) üç farklı
cihaz kullanılarak belirlenmiştir. Elde edilen üç farklı sertlik değeri ile kayaçların toplam porozite, tek eksenli
basınç dayanımı, Brazilian çekme dayanımı ve düşey aşınma değerleri arasındaki ilişkiler basit regresyon
analizleri ile incelenmiştir.
Determining the physical and mechanical properties of rocks prior to the studies involving rock
engineering and rock mechanics is important for the design and stability of structures. The direct
determination of the physical and mechanical properties of rocks can be difficult due to the difficulties in
sample preparation at the dimensions specified in the test standards and the time consuming sample
preparation. In such cases, the physical and mechanical properties of the rocks are estimated indirectly by
using the index properties such as the surface hardness of the rocks. The determination of the surface hardness
of the rocks is relatively faster and more economical than the determination of other properties.
Within the scope of this study, rebound hardness (Shore-Schmidt-Leeb) of 12 different carbonate rocks have
been determined by using three different devices. With the obtained three different hardness values, the
relation between the total porosity, uniaxial compressive strength, Brazilian tensile strength and vertical wear
values of the rocks have been examined through simple regression analysis.