Farklı Ön İşlemlerin Kurutulmuş Trabzon Hurması Meyvelerinin Kalitesine Etkilerinin Belirlenmesi


Akev K., Kuzucu F. C., Şen F.

ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, vol.9, no.2, pp.594-609, 2025 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 9 Issue: 2
  • Publication Date: 2025
  • Doi Number: 10.5281/zenodo.15400395
  • Journal Name: ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.594-609
  • Çanakkale Onsekiz Mart University Affiliated: Yes

Abstract

Sofralık olarak tüketilen Trabzon hurması meyveleri son dönemlerde kurutmalık olarak da değerlendirilmektedir. Kurutma, eskiden beri gıda ürünlerinin raf ömrünü arttırmak ve mevsimi dışında meyve tüketimi için en iyi muhafaza yöntemlerinden biridir. Bu çalışmada, ‘Hachiya’ çeşidi Trabzon hurması meyvelerine kurutma öncesi yapılan farklı ön işlemlerin kuru ürünün kalitesine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Trabzon hurması meyveleri soyulduktan sonra; 1) Kontrol (ön işlem  uygulamadan), 2) Sodyum metabisülfit (SMBS) (1 dk %3 Na2S2O5’e daldırma) 3) Askorbik asit (AA) (10 sn %3 askorbik aside daldırma), 4) Sıcak su (SS) (10 sn 75±5 °C suya daldırma) olmak üzere farklı ön işlemler uygulanmıştır. Uygulama yapılan meyveler plastik tüneller içerisine ipler yardımıyla asılmış, güneşte normal koşullarda kurutulmuştur. SMBS ön işlemi uygulanarak kurutulan meyvelerin L*, a*, b* ve C* renk değerleri en yüksek, h° değeri ise en düşük  bulunmuştur. Kurutulmuş Trabzon hurması meyvelerinin C vitamini miktarı ve beğeni puanı SMBS, toplam fenol miktarı SMBS ve SS, antioksidan aktivitesi ise SMBS ve AA ön işlemi uygulananlarda kontrole göre daha yüksek bulunmuştur. SMBS ön işlemi uygulanan  meyvelerin C vitamini, toplam fenol miktarı ve antioksidan aktivitesi sırasıyla 73.55 mg 100 g-1, 246.5 mg GAE 100 g-1 ve 14.05 μmol TE g-1 olarak saptanmıştır. Diğer yandan, farklı uygulamaların kurutulmuş Trabzon hurması meyvelerindeki su  miktarı, meyve sertliği, suda çözünür kuru madde ve titre edilebilir asit miktarı üzerine etkisi belirlenmemiştir. Sonuç olarak, SMBS ön işlemi uygulanarak kurutulan meyvelerde renk değişimi ve esmerleşmenin sınırlı olduğu, C vitamini, toplam fenol  miktarı, antioksidan aktivitesi ve beğeni puanın daha yüksek olduğunu saptanmıştır.