Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, cilt.8, sa.3, ss.462-468, 2023 (Hakemli Dergi)
Kemoterapi
nedeniyle ortaya çıkan bulantı ve kusma, çocuk onkoloji hastalarında sıklıkla görülen
ve yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etkisi olan semptomlar arasındadır. Farmakolojik olmayan bir
yöntem olarak kabul edilmekte olan, köklerini geleneksel Çin tıbbından alan ve 5000
yıllık bir geçmişe sahip olan akupresür, dünyanın pek çok yerinde kullanılan
bir tedavi özelliği taşımaktadır. Akupresürün bulantı
ve kusma üzerine etki mekanizması tam olarak açığa kavuşturulamamışsa da bazı
teorilere dayandırılabilmektedir. Bu teorilere göre, akupresürün,
uygulandığında aku-noktalarının stimülasyonunun ardından nörohormonların ve
histamin, serotonin, beta endorfin gibi nörotransmitterlerin salınımını
artırmanın yanı sıra dolaşımın düzenlenmesinde değişimi sağlama yoluyla bulantı
ve kusmayı hafiflettiği tahmin edilmektedir. Çocuklarda kemoterapiye bağlı
bulantı ve kusmanın hafifletilmesinde yararlanılan akupresür, kolay
ulaşılabilir ve uygulanabilir, hemşireliğin bağımsızlık fonksiyonunu arttıran,
güvenli ve ekonomik nonfarmakolojik bir uygulamadır. Kemoterapi sebebiyle
meydana gelen bulantı ve kusmanın önlenmesi çocuklarda; sıvı-elektrolit
dengesinin ve beslenme örüntüsü ile oral kavitede mukoz membran bütünlüğünün
sürdürülmesini sağlar. Bunun yanı sıra; çocuğun ve ailesinin yaşam kalitesini,
tedaviye adaptasyonunu ve motivasyonunu yükseltir. Bu açıdan pediatri hemşireleri bulantı ve kusmanın optimal
düzeyde yönetilmesini sağlamak için kemoterapi alan çocuklara akupresür
uygulamanın yanı sıra, çocuklara yönelik geliştirilen güncel rehberleri takip
etmeli, kemoterapi protokolünün emetojenik seviyesine göre istemde bulunulan antiemetikleri
uygulamalı, ayrıca periyodik olarak uyguladıkları tedavinin etkinliğini
değerlendirmelidir.
Nausea and
vomiting due to chemotherapy is one of the most common symptoms in pediatric
oncology patients, which negatively affects their quality of life. Acupressure,
which is accepted as a non-pharmacological method, takes its roots from
traditional Chinese medicine and has a history of 5000 years, is a treatment
used in many parts of the world. Although the mechanism of action of
acupressure on nausea and vomiting has not been fully clarified, it can be
based on some theories. According
to these theories, it is thought that acupressure relieves nausea and vomiting
by increasing the release of neurohormones and neurotransmitters (serotonin,
beta endorphin, histamine) and changing the regulation of blood circulation
after acupressure stimulation when applied. Acupressure, which is used to
alleviate chemotherapy-induced nausea and vomiting in children, is an easily
accessible and applicable, safe and economical method that increases independent
nursing function. Prevention of nausea and vomiting caused by chemotherapy in
children; it ensures that the maintenance of fluid-electrolyte balance and
nutritional pattern, as well as the integrity of the mucous membrane in the
oral cavity. And also; it increases the quality of life of the child and his
family, adaptation to treatment and motivation. In this respect, pediatric nurses
should follow the current guidelines developed for children receiving
chemotherapy in order to ensure optimal management of nausea and vomiting, and
apply antiemetics requested according to the emetogenic level of the
chemotherapy protocol. In addition, they should periodically evaluate the
effectiveness of the treatment that they are applying.