Omurga ve Omurilik Yaralanmaları, Ali Dalgıç,Mesut Yılmaz,Şeref Doğan,Ahmet Dağtekin,Ahmet Gürhan Gürçay,Onur Yaman,Cumhur Kılınçer, Editör, Türk Nöroşirürji Derneği Yayınları, Ankara, ss.9-16, 2021
Travmaların toplumsal ve bireysel etkilerinin yanısıra,
etiyolojik faktörlerdeki değişimlerin de ortaya
konulabilmesi için epidemiyolojik çalışmaların güncel
ve periyodik yapılması gerekmektedir. Günümüzde
yaşam tarzı ve çalışma hayatı çok hızlı değiştiğinden,
bu çalışmaların güncel olmasının önemi daha da
artmaktadır. Epidemiyolojik çalışmalardan daha etkin
faydalanabilmek için hastalara ait bilgiler uluslararası
kodlara (ICD kodu) uygun olarak kaydedilmelidir. Bu
kayıtlarda travmatik veya travma dışı OOY’na yol
açan nedenler ve hastalık sürecine ait bilgeler de
bulunmalıdır. Standardize edilmiş olan ICD kodları
arasından en uygun olanın seçilmesine özen gösterilmelidir.
Ayrıca ilgili bakanlıklarca bölgesel ve/veya
tüm ülkeye ait güncel istatistikler yayınlanmalıdır. Ek
olarak bu veriler akademik çalışmalara açık olursa,
sorunların çözümüne yönelik farklı bakış açıları gelişecek
ve alternatif çözümlerin geliştirilmesi mümkün
olacaktır.
OOY; bireyleri, toplumu, sağlık sistemini ve ekonomiyi
etkileyen çok ciddi bir sağlık problemidir.
Bu nedenle yaralanmaların önlenmesine yönelik
eğitimler yapılmalı ve bu eğitimler denetlenmelidir.
Toplumsal farkındalık çalışmaları ve travmadan
korunma eğitimleri, bireylerin özelliklerine göre
şekillendirilmeli ve eğitimin etkinliği epidemiyolojik
çalışmalarla da ölçülmelidir. Elde edilecek çıktıların
toplumsal farkındalık oluşturabilmesi için kamu ile
de paylaşılmalıdır. Yaralanmanın azaltılması hedefine
ulaşabilmesi için, alınacak önlemlerin içeriğinin
değişen ve güncel travma mekanizmaları ile uyumlu
olması gereklidir. Aksi halde, yapılan düzenlemeler
ve alınan önlemlerin amacına ulaşması güçleşecektir.
Tüm önlemlere rağmen ortaya çıkan OOY
olgularının tedavileri multidisipliner yaklaşımla
yapılmalıdır. Travma merkezlerinde beyin, omurilik
ve sinir cerrahisi, fiziksel tıp ve rehabilitasyon, nöroloji,
psikiyatri, üroloji ve hasta bakım uzmanlarının
bulunduğu ekipler organize edilmelidir. Bu merkezler
vakaların yoğun olduğu yerlerde konumlandırılmalı,
donanım ve altyapısı iyi organize edilmelidir. Coğrafi
olarak ulaşımın güç olduğu yerlerde, zaman kaybının
önlenebilmesi için, bölge şartlarına uygun transport
yöntemleri geliştirilmeli ve ekipler daima hazır bulunacak
şekilde planlama yapılmalıdır.