Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, vol.4, no.8, pp.58-66, 2023 (Peer-Reviewed Journal)
İnsan beslenmesinde önemli bir yere sahip olan yağlar, gıda maddelerinde arzu edilen tat, aroma ve lezzet
profilinin oluşturulmasının yanı sıra parlaklık ve istenen dokusal niteliklerin kazandırılması gibi kritik roller
üstlenirler. Doğal ve güvenli gıda tüketimine ilginin arttığı son günlerde, tüketiciler özellikle bitkisel sıvı yağlara
doğru tüketim eğilimi göstermiştir. Bitkisel yağlar bazı meyve ve yağlı tohumlardan çeşitli proseslerle
üretilebilmektedir. Bu yöntemlerden biri de soğuk pres teknolojisidir. Soğuk pres teknolojisi, basit ve ekonomik,
solvent içermeyen çevre dostu, ısıl işlem gerektirmeksizin yüksek kaliteli yağların üretimine imkân sunan mekanik
ekstraksiyon yöntemidir. Söz konusu teknoloji ile oldukça saf, güvenli, besin öğelerince zengin, duyusal olarak
kabul edilebilir, rafinasyon gerektirmeksizin tüketilebilen soğuk pres yağlar üretilebilmektedir. Esansiyel yağ
asidi, fenolik bileşenler, flavanoidler, fitosteroller, karotenoidler ve tokoferoller gibi önemli biyoaktif bileşenleri
içeren soğuk pres yağların insan sağlığına faydaları üzerinde durulan bir konudur. Soğuk pres teknolojisi, soğuk
pres yağ üretiminin yanı sıra biyoaktif bileşenlerce zengin bir gıda yan ürünü olan ‘pres keki’ nin üretimine de
olanak tanımaktadır. Çeşitli yöntemlerle değerlendirilen pres keki ekmek, kek, bisküvi, kraker, kurabiye ve kefir
vb. gibi çeşitli gıda formülasyonlarına başarılı bir şekilde dahil edilmiştir. Sıfır atık yaklaşımına, topluma,
ekonomiye ve çevresel sürdürülebilirliğe olan katkısı göz önünde bulundurulduğunda gıda yan ürünü pres kekinin
değerlendirilmesi oldukça önemli bir konudur. Bu nedenlerle soğuk pres teknolojisi ile ilgili ayrıntılı bir literatür
araştırması bu derleme çalışmasında sunulmuştur.