Tıbbi Laboratuvardaki Biyolojik Risk Etmenlerin Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Yılmaz K., Demir B., Türkyılmaz Yazgı S.

5th International Eurasian Conference on Biological and Chemical Sciences (EurasianBioChem 2022) , Ankara, Türkiye, 23 - 25 Kasım 2022, cilt.1, sa.1, ss.311

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.311
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan biyolojik etkenle etkileşim sonrasında oluşabilecek risklerin önlenmesi ile ilgili yönetmelikte biyolojik etkenler “enfeksiyon, alerji veya zehirlenme gibi sonuçları olan, genetiği değişime uğramış olanlar da dâhil mikroorganizmalar, hücre kültürleri ile insan endoparazitleri” olarak tanımlanmıştır. Sağlık sektöründe bulunan çalışma ortam koşulları, risk ve tehlikeler dikkate alındığında biyolojik risk faktörlerine çalışanların sıklıkla maruz kaldığı görülmektedir. Tıbbi laboratuvarların çok tehlikeli işkollarında yer alması ile birlikte çalışma sürelerinin uzun olması ve bu laboratuvarlarda aralıksız hizmetin olması sebebiyle oluşabilecek tehlike ve risklere karşı çalışan sağlığının korunması büyük önem arz etmektedir. Bakanlığa göre biyolojik etkenler 4 risk grubunda incelenmektedir. İlgili mevzuatta gruplar insanda enfeksiyona neden olma ihtimallerine göre gruplandırılmıştır. Tıbbi laboratuvar çalışanları için başlıca mesleki riskler arasında enfeksiyon ve bulaşıcı hastalıklar gelmektedir. Çalışanların virüs, parazitler, mantarlar, riketsiya, bakteriyel mikroorganizmalar veya genetiği değiştirilmiş organizmalar gibi patojenik ajanlara maruziyeti bulunmaktadır. Tıbbi laboratuvar ortamlarında çalışanlar için bir çok risk içeren görev bulunmaktadır. Ayrıca etkileşimlerin neden olabileceği tehlikeli durumlar da mevcuttur. Biyolojik etkenler; solunum yolu, deri/mukoza yolu ve sindirim yolu ile vücuda etki ederek olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Tıbbi laboratuvarda santrifüjleme, vorteksleme, kültür ekimi, kesici delici alet, pipet kullanımı, kontamine materyaller, enfeksiyöz materyallerin dökülmesi ve saçılması vb. diğer taraftan çalışanların güvensiz davranışları çalışma ortamında bulunan doğrudan ve dolaylı biyolojik tehlike unsurlarındandır. Bu derleme çalışmasında, tıbbi laboratuvar ortamında çalışanların kullanılan yötem, teknik ve ekipmanlar kaynaklı maruz kaldığı biyolojik riskler araştırılmıştır. 

In the regulation on the prevention of risks that may occur after interaction with a biological agent prepared by the Ministry of Labor and Social Security, biological agents are defined as “microorganisms, cell cultures and human endoparasites, including genetically modified ones with consequences such as infection, allergy or poisoning”. Considering the working environment conditions, risks and hazards in the health sector, it is seen that employees are frequently exposed to biological risk factors. It is of great importance to protect the health of employees against the dangers and risks that may arise due to the fact that medical laboratories are in very dangerous business lines, their working hours are long and there is uninterrupted service in these laboratories. According to the Ministry, biological factors are examined in 4 risk groups. In the relevant legislation, the groups are grouped according to their probability of causing infection in humans. Infection and infectious diseases are among the main occupational risks for medical laboratory workers. Workers are exposed to pathogenic agents such as viruses, parasites, fungi, rickettsia, bacterial microorganisms or genetically modified organisms. There are many risky tasks for those working in medical laboratory settings. There are also dangerous situations that can be caused by interactions. Biological factors; It can cause negative results by affecting the body through the respiratory tract, skin/mucosa tract and digestive tract. Centrifugation, vortexing, culture cultivation, sharps, pipette use, contaminated materials, spillage and scattering of infectious materials, etc. in the medical laboratory. On the other hand, unsafe behavior of employees is one of the direct and indirect biological hazards in the working environment. In this review study, the biological risks that the workers in the medical laboratory environment are exposed to due to the methods, techniques and equipment used were investigated.