Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, cilt.27, sa.4, ss.610-614, 2007 (Scopus)
İnsan solunum yolları, havayolu fonksiyonunu düzenleyen afferent ve efferent otonomik sinirlerce innerve edilmektedir. Parasempatik sinir sisteminin klasik nörotransmitteri olan asetilkolin havayolu tonusunu düzenlemektedir. Ayrıca, merkezi havayollarında mukus üretimi de kolinerjik kontrol altındadır. Akciğerin kolinerjik aktivitesi periferik aktiviteye göre merkezi havayollarında daha belirgindir. Asetilkolin etkisini nikotinik ve muskarinik olmak üzere iki farklı sınıf reseptör üzerinden göstermektedir. Bu nörotransmitter aynı zamanda lökositler, düz kas hücreleri, epitelyal ve endoteliyal hücreler gibi sinirsel olmayan hücrelerde de bulunmaktadır. Asetilkolin havayolu yeniden yapılanma sürecini kısmen düzenleyebilir. M3 reseptörleri havayolu düz kas kasılmasına aracılık eden esas reseptör olmakla beraber düz kas üzerindeki M2 reseptörleri RhoA-Rho kinaz yolunu aktive etmektedir. Bu yol çoğalma uyarısı yapmakta ve inflamatuar gen ekspresyonuna neden olmaktadır. Havayollarının sinirsel kontrolü ile inflamasyon arasında kompleks bir ilişki mevcuttur. Astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile ilişkili havayolu inflamasyonlarında vagal tonus artmaktadır. Eozinofil kökenli majör bazik protein nedeniyle allerjik havayolu inflamasyonlarında havayolu sinirlerindeki M2 reseptörlerde fonksiyon bozukluğu görülebilir. Benzer şekilde artmış asetilkolin salgısı, viral enfeksiyonlarda gözlenen havayolu aşırı cevaplılığına katkıda bulunabilir. Bu derleme havayolu kolinerjik sistemi ile ilgili güncel bilgileri özetlemektedir.