Çanakkale İlinde Çeltik Üretiminin Ekonometrik Analizi


Semerci A., Everest B.

TURKISH JOURNAL OF AGRICULTURAL AND NATURAL SCIENCE, cilt.8, sa.3, ss.576-584, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

2018-2019 üretim dönemi IGC verilerine göre dünya çeltik üretim alanları 163 milyon ha, üretim miktarı ise 745 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde dünya pirinç üretimi ise 500 milyon ton olmuştur. Türkiye’nin ekim alanlarındaki payı %0.07, üretim miktarındaki payı ise %0.12 olup pirinçte kendine yeterlilik oranı %80’dir. 2019 yılı TÜİK verilerine göre Türkiye’de çeltik üretim alanı 126,419 ha, üretim miktarı ise 1,000,000 ton olarak gerçekleşmiştir. Çanakkale ili ülke genelinde çeltik ekim alanlarından aldığı %8.72 ve üretim miktarındaki %9.30 pay ile 4. sırada yer almaktadır. İlde ortalama çeltik verimi 8438.30 kg h-1 olup, ülke verim değerinin (7910,20 kg ha-1) üzerindedir. Yapılan çalışmada çeltik üretimine ilişkin oluşturulan üretim fonksiyonunda; tohum masrafı (X1) gübre masrafı (X3), tarımsal mücadele ilacı masrafı (X4) ve mazot masrafına (X5) ilişkin girdilerinin üretim elastikiyetleri %5 ihtimal düzeyinde önemli bulunmuş, denklemin üretim elastikiyetleri katsayıları toplamının (∑βi: 1.002) ise ölçeğe artan getiriyi ifade ettiği sonucuna varılmıştır. Oluşturulan denklemde yer alan faktörler arasında marjinal etkinlik katsayısı en yüksek değişken tarımsal mücadele ilacı masrafı (X2) olarak bulunmuştur. Çalışmada çeltik üretiminde marjinal teknik ikame oranlarına göre tohum (X1) faktörünün mazot faktörüne (X5) oranla ekonomik optimuma en yakın düzeyde kullanılan girdi bileşenleri olduğu anlaşılmıştır