1964 Kısmi Senato Seçimlerine Dair Bir İnceleme


Acar E.

Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, cilt.22, sa.34, ss.1-21, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

1961 Anayasası’nın 72. maddesi gereğince genel oy ile seçilen Cumhuriyet Senatosu üyelerinin üçte birinin iki yıl ara ile yapılan kısmi seçimler ile yenilenmesi gerekmekteydi. 1961 yılında yapılan Senato seçimleri sonrasında kısmi seçimlerin 1963 yılında yapılması planlanmış ancak bu seçimlerin bir yıl ertelenmesi kararı alınmıştır. İlk kısmi Senato seçimleri 7 Haziran 1964 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Seçimler öncesi yapılan kanuni düzenlemeler çerçevesinde nispi temsil usulü benimsenmiş, bu sistemin kabulü ile ilgili olarak siyasi sahada yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Siyasi partiler seçim propagandalarında çalışmalarını ve hedeflerini belirtmekten ziyade birbirlerinin söylemlerine itirazda ve eleştiride bulunmuşlardır. AP lideri Ragıp Gümüşpala’nın seçim arifesinde vefat etmesi nedeniyle partiler seçim propagandalarını durdurma kararı almıştır. İlk kısmi Senato seçimleri neticesinde oyların yarıya yakınını elde eden AP seçimden birinci parti olarak çıkmış, CHP yüzde 41 civarında bir oy ile ikinci parti olmuş, diğer partiler ise bu iki partinin oldukça gerisinde kalmıştır. Bu çalışmada 1964 yılında yapılan kısmi Senato seçimleri özelinde bir analizde bulunulmaya çalışılmış ve kapsam olarak seçim sürecinin ele alınması hedeflenmiştir.