Research Information System
Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.16, pp.15-32, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Çanakkale kent merkezi için 1937-2022 yılları arasındaki meteorolojik kayıtlar incelenmiş ve
uzun dönem yağış ortalamasından sapmalar değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler
doğrultusunda yağış miktarındaki değişimler ile su bütçesine olan etkiler analiz edilmiştir.
Çalışmada, özellikle Sarıçay Nehri üzerinde meydana gelen taşkın olaylarının yağış rejimiyle
ilişkisi incelenmiştir. Araştırmada, Ekim 1962 ve Aralık 1964 tarihlerinde Sarıçay Nehri'nde
meydana gelen taşkınların, aylık yağış miktarındaki %242 ve %219 oranındaki artışlara bağlı
olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, 86 yıllık dönemin yalnızca %23,59’unun
uzun dönem yağış ortalamasının üzerinde olduğu, geri kalan dönemin ise bölgenin iklim yapısı
gereği kurak geçtiği belirlenmiştir. Yağışlı dönemlerin süresinin kısa olmasına rağmen, Sarıçay
havzasında meydana gelen ani ve yüksek miktarlı yağışların taşkınlara yol açtığı
gözlemlenmiştir. Analizler, 86 yıllık ortalama göz önüne alındığında, %100 artışı aşan ani
yağışların ekim aylarında yaklaşık olarak 10 yılda bir, aralık aylarında ise düzensiz sıklıkta
gerçekleşme eğilimi gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, geçmişte yaşanan
taşkınların etki alanlarının araştırılması, bu alanlarda olası taşkınlara karşı hazırlık yapılması ve
yeni yerleşim alanlarının taşkın riski açısından değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Taşkın riskinin azaltılması ve etkilerinin en aza indirgenmesi amacıyla yağış rejiminin ve su
bütçesinin düzenli olarak izlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, Sarıçay taşkın yatağının katı atıklarla
daralmasının önüne geçilmesi için gerekli müdahalelerin ivedilikle gerçekleştirilmesi gereklidir.
Çalışma, bölgedeki taşkın riskinin yönetimine yönelik proaktif yaklaşımların benimsenmesinin
önemini vurgulamaktadır.