Akademik Veri Yönetim Sistemi
ANKEM Dergisi, cilt.36, sa.3, ss.108-116, 2022 (Hakemli Dergi)
Numune red oranı, tıbbi laboratuvarların kalite izleminde kullanılan önemli bir parametredir. Çalışmamızda preanalitik
süreçte kalite indikatörü olarak kullanılan ve aylık olarak yapılan reddedilen numune analizine COVID-19 pandemisinin etkisi
araştırılmıştır.
Aylık reddedilen numune analizleri pandemi öncesi altı aylık (Eylül 2019-Şubat 2020) ve pandemi sırasındaki altı aylık (Nisan
2020-Eylül 2020) dönem olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Aylık reddedilen numune sayısı ve toplam kabul edilen numune
sayısı laboratuvar bilgi yönetim sistemi üzerinden retrospektif olarak elde edilmiş, birbirlerine oranlanarak ret oranları
belirlenmiştir. Altı sigma değerleri ve kalite uygunsuzluk oranları hesaplanmıştır. Pandemi öncesi ve pandemi verileri
eşleştirilmiş t test ile karşılaştırılmıştır. Ret nedenleri Pareto grafiği ile sıklığına göre değerlendirilmiştir. Laboratuvar
birimlerine ve numunenin gönderildiği tıbbi birimlere göre reddedilen numune dağılımı incelenmiştir.
Pandemi öncesine göre, pandemi sırasında yetersiz numune oranı istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artış gösterirken;
hatalı istem ve diğer ret nedenleri anlamlı olarak azalmıştır. Reddedilen koagülasyon numunelerinde anlamlı düzeyde artış
gözlenmiştir. Pandemi sırasında yoğun bakımdan reddedilen numune oranı artmıştır.
COVID-19 pandemisi reddedilen numune analizini etkilemiştir. Preanalitik hata sıklığını azaltmak için pandemide de gerekli
düzeltici ve önleyici faaliyetler gerçekleştirilmelidir
Sample rejection rate is an important parameter used in the quality monitoring of medical laboratories. We investigated the
effect of the COVID-19 pandemic on the monthly rejected sample analysis used as a quality indicator in the preanalytical
process in our study.
Monthly rejected sample analyzes were divided into two groups as six months before the pandemic (September 2019-
February 2020) and six months during the pandemic (April 2020-September 2020). Rejection rates were determined
retrospectively by dividing the monthly number of rejected samples to the total number of accepted samples obtained
retrospectively via the laboratory information system. Six sigma values and quality indicator error rates were calculated.
Pre-pandemic and pandemic data were compared with the paired t-test. The reasons for rejection were evaluated according
to the frequency with the Pareto chart. The distribution of rejected samples according to the laboratory department and the
medical units where the specimens were sent was examined.
Compared to the pre-pandemic period, the rate of insufficient volume of samples increased statistically significantly during
the pandemic, while incorrect requests and the other reasons for rejection decreased significantly. A significant increase was
observed in the rejected coagulation samples. The rate of rejected samples from intensive care units increased during the
pandemic.
The COVID-19 pandemic affected the rejected sample analysis. In order to reduce the preanalytical errors, corrective and
preventive actions should be taken also during the pandemic.