Research Information System
in: Çanakkale'de Su Ürünleri, Balıkçılık ve Denizcilik, Uğur Özekinci,Ekrem Şanver Çelik,Yusuf Şen, Editor, Nobel Yayınevi, Ankara, pp.73-112, 2023
Çanakkale 671,7 km toplam kıyı uzunluğu ile Muğla ilinden sonra Türkiye’de ikinci
sırada yer almaktadır (İşmen vd., 2011). Balık göçlerinin yoğun yaşandığı Çanakkale
Boğazı’nın yanında, zengin resif alanlarına sahip Gökçeada, Tavşan adaları, Bozcada, Saroz
Körfezi, Gülpınar ve Babakale kıyıları, balıkçılığın son derece önemli olmasını sağlamıştır.
Ayrıca bölge Ege Denizi’ndeki uluslararası sulara çıkış yollarını da içermesi endüstriyel
balıkçılık teknelerinin de bölgeye ilgisini arttırmaktadır (İşmen vd., 2011).
Çanakkale kıyıları hakim rüzgarlara açık olması, akıntı sistemlerinin kuvvetli olması,
Türkiye’nin en büyük adalarından 2 adedinin bölgede bulunması, Çanakkale Boğazının içinde
endüstriyel balıkçıların sahalarının uluslararası su yolundan dolayı kısıtlı olması, bölgede küçük
ölçekli balıkçılığın gelişmesini sağlamıştır. Bunun yanında özellikle Saroz Körfezi’nde büyük
ölçekli balıkçı gemilerinin barınabileceği liman imkanlarının bulunmaması, uzun yıllardır bu
bölgenin trol balıkçılığına kapalı olması da küçük ölçekli balıkçılığın gelişmesini dolaylı olarak
desteklemiştir. Tüm bu nedenlerden dolayı, bölgede uzatma ağları, paragat ve olta takımları
gibi küçük ölçekli balıkçılıkta kullanılan av araçlarının (Ünal, 2001) kullanımı son derece
gelişmiştir. 2019 yılı itibari ile bölgede 803 adet küçük ölçekli balıkçılık faaliyeti gösteren
balıkçı bulunmaktadır (Şahin ve Özekinci, 2020). Bu balıkçıların içinde uzatma ağı kullanarak
avcılık faaliyeti gösteren tekne sayısı oldukça fazladır. Çeşitli balık türlerinin Sonbahar
mevsiminde Çanakkale Boğazı’ndan Ege Denizi’ne beslenme göçü, İlkbaharda ise Ege
Denizi’nden Marmara Denizi’ne üreme göçü yapması, ayrıca doğal resif alanları ve bu alanların
kıyılarında ıstakoz (Homarus gammarus), böcek (Panulirus vulgaris) ve balıklardan Sparidae,
Mullidae ve Gadidae türlerinin oldukça bol olması, avcılıkta kullanılan av araçlarının da çok
çeşitlenmesini sağlamıştır. Bundan dolayı bölgeye her yıl Marmara Denizi limanlarından da
100’e yakın tekne özellikle yaz mevsiminde gelmektedir.
Uzatma ağları, düşük maliyeti, kolay kullanımı ve ekonomik değeri yüksek türlerin
avcılığını yapmasından dolayı oldukça küçük ölçekli balıkçılar tarafından avcılıkta tercih edilen
av araçlarıdır (Hamley, 1975; Kara, 1992; Metin vd., 1998; Şen ve Özekinci, 2022). Bölgede 2
m derinlikten 200 m derinliğe kadar uzatma ağları ile av yapıldığı bilinmektedir. Özellikle kıyı
bölgelerde aktif olarak kullanılan Alamana ağları, voli yöntemi ile kullanılan ağlar ve barbun
türlerinin avcılığında kullanılan ağlar hemen hemen her balıkçı teknesinde bulunurken, son
yıllarda derin sularda marya, köpekbalığı ve mezgit ağları ile yoğun bir şekilde derinsu dip
uzatma ağları ile avcılık başlamıştır. Bu çalışmada Çanakkale kıyılarında kullanılan Derinsu
dip uzatma ağlarının FAO standartlarına göre planlarının çizilmesi amaçlanmıştır.