Yeni dünya düzeninde sınırlar ötesi ulaşım ağlarının yaygınlaşması, kara, deniz ve hava taşımacılığı yoluyla uluslararası ticaret hacmindeki artışlar, renk- leri, dil ve dinleri farklı ülkeleri birbirine yakınlaştırmış, hatta bağımlı hâle getir- miştir. Artan ticari ilişkiler, ülkelerin yerli kaynaklarını dış dünyaya pazarlama olanağı sağlamasının ötesinde, ticaret akışında elde edilen döviz girdisiyle itha- lat-ihracat dengesine önemli kazanım sağlanmaktadır. Ülkelerin refah seviyeleri- ni artıran ve çift-taraflı memnuniyet esasında barış ortamını teminat altına alan ülkelerarası ticaret akışı, beklenmedik ani gelişen salgın hastalık veya bölgesel sınır anlaşmazlıkları gibi durumlarda sekteye uğrayabilir. Bunun en yakın örneği Covid-19 salgını ve Ukrayna – Rusya arasında yaşanan savaşın sadece bölge eko- nomilerinde değil, küresel ekonomi üzerinde de “şok dalgası” etkisi yapmaktadır. Birbirine sıkı bağlantılı olan ticaret ağındaki bir çözülme, tüm ülkeleri önemli ölçülerde sarsmıştır. Bu türden beklenmedik şok dalgaları, dış ülkelerden ithalat yoluyla gıda ticaretine bağımlı olan ülkelerde insanların yeterli miktarda gıdaya ulaşamamalarına neden olduğu gibi, tamamen dış destek ve yardımlara muhtaç olan ve açlık sınırında hatta altında yaşam mücadelesi veren ülkelerde ise çare- sizlik yaratmaktadır. Ukrayna ve Rusya’nın, Avrupa ülkelerindeki tahıl ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaları nedeniyle, iki ülke arasındaki savaş tüm Avrupa kıtasını derinden etkilemiştir. Dolasıyla, son 3 yılda hem Covid-19 pandemi hem de Ukrayna-Rusya savaşının Avrupa kıtası, hatta küresel bazda etkileşim örne- ğinde olduğu gibi, yaşanan şok dalgasından etkilenen ülkeler, yerli kaynaklarını değerlendirme yönünde arayış içerisine girmişlerdir. 21. Yüzyılın ortalarına yak-laştığımız dönemde, son yıllarda yaşanan pandemi salgını, bölgesel çatışmalar ve hatta savaş tehditleri dikkate alındığında, dünyada su ve gıda kaynaklarının ne kadar önemli olduğu bir kez daha açıkça görülmektedir.

Bu çalışmada, küresel ekonomileri tehdit eden, salgın hastalık, bölgesel ça- tışma, savaş gibi beklenmedik şok dalgalarında artan su ve gıda güvenliği riskle- rinin en aza indirilmesi ve yaşanan şok döneminin mümkün olan en kısa sürede atlatılabilmesi için ülkemizin sahip olduğu potansiyel değerler ele alınmış, Türk Boğazlar Sistemi’ndeki konumu itibarıyla, Karadeniz ile Akdeniz ekosisteminin özelliklerini birlikte barındıran Çanakkale Boğazı’nın su ürünleri yetiştiriciliği açısından uygunluğu, su ve gıda güvenliği ekseninde değerlendirilerek stratejik önemi incelenmiştir.