Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Üzerine Güncel Araştırmalar II, Prof. Dr. Bahadır SAYINCI, Editör, Akademisyen Yayınevi Kitabevi, Ankara, ss.23-32, 2022
Dünya’da sudan sonra en çok tüketilen içecek olan çay üretim alanının
%2’sine, kuru çay üretim miktarının ise %4,26’sına sahip olan Türkiye, kişi
başı yıllık çay tüketiminde ise birinci sırada yer almaktadır. Günümüze kadar
aile fertleri tarafından, aile işletmeciliği şeklinde gerçekleştirilen çay
üretiminde birçok üründe olduğu gibi işgücü giderleri arasında en fazla iş gücü
oranını hasat almaktadır. Bu araştırmada, çay hasadında yaygın olarak
kullanılan akü enerjili 500 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile hasat (1.
yöntem), 2 zaman benzin motorlu 500 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile hasat
(2. yöntem), akü enerjili 300 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile hasat
(3. yöntem) ve çay makası ile hasat (4. yöntem) işlemlerinin işletme değerleri
belirlenmiş, Eşdeğer maliyet analizi yöntemi kullanılarak yöntemlerin maliyet
karşılaştırmaları yapılmış ve çay hasadı için en uygun yöntem belirlenmeye
çalışılmıştır. Araştırma Rize ilinde, tesadüf parselleri deneme metoduna göre
belirlenen farklı eğimlere sahip çay bahçelerinde yürütülmüştür. İşletme
değerlerinin belirlenmesinde kadın ve erkek işçilerden elde edilen verilerin
ortalamaları alınmıştır. Araştırma sonucunda 0,122 ha’a kadar olan alanlarda 3.
yöntemin, 0,122 ha’dan büyük olan alanlarda 1. yöntemin tercih edilmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır. 2. ve 4. yöntemlerde belirlenen birim alan gideri,
her alan büyüklüğünde 1. ve 3. yönteme göre fazla olduğu için bu yöntemlerin
tercih edilmemesi gerekmektedir. Hasat yöntemlerinin zamanlılık maliyetleri bakımından
1. yöntem, 2. yöntem, 3. yöntem ve 4. Şeklinde sıralandığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak tüm hasat işlem yöntemleri hem
gider hem de zamanlılık açısından ele alındığında 1. yöntemin (akü enerjili 500
mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile çay hasadı) en uygun yöntem olduğu
belirlenmiştir.