Akademik Veri Yönetim Sistemi
LATIN AMERICAN INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES-III, Meksika, 04 Ekim 2022
Demokratik bir
sistemin meşruiyetinin en temel kaynağı halkın rızasına dayanmasıdır. Halk,
belirli aralıklarla yapılan seçimlerle kendisinin yönetme yetkisini vermiş
olur. Seçimler elbette demokratik bir rejimde tek başına yeterli olmamakla
birlikte demokrasinin de vazgeçilmez unsurudur. Ülkeler uyguladıkları seçim
sistemleriyle halkın kendi temsilcilerini seçme olanağını sağlarlar.
Osmanlı’dan
günümüze birçok seçim sistemi farklı seçim kanunlarıyla birlikte uygulanmıştır.
Demokratik kriterlere uygun olarak yapılan ilk seçim olarak ise 1950 seçimleri
dikkat çekmektedir. Cumhuriyet tarihi içerisinde yapılan darbeler ise hiç şüphe
yoktur ki seçim sistemleri üzerinde etkileri olmuştur. Türk siyasi hayatında büyük değişiklikler
meydana getiren darbeler istikrarlı hükümetlerin kurulmasını da engellemiştir.
Bu dönemlerde uygulanan seçim sistemleri istikrarlı yönetimleri kurmayı
amaçlamışsa da, parlamenter hükümet sistemi içerisinde bu durum çok az başarılabilinmiştir.
Osmanlıdan
günümüze kadar bakıldığında Türkiye’de uygulanan seçim sistemlerini yedi
dönemde incelemek mümkündür. Son yapılan değişiklikler ile birlikte, Nisan
2023’de yürürlüğe girecek olan %7 ulusal barajlı D‟hondt hesaplamalı nispi
temsil seçim sistemi dönemi, Türkiye’de uygulanacak olan en yeni seçim sistemi
olacaktır.
Bu çalışmanın
amacı Osmanlı’dan günümüze uygulanan seçim sistemlerini açıklamaya ve analiz
etmeye çalışmaktır. Ayrıca geçmişte uygulanan seçim sistemleri anlatılarak
ardından 2023 genel seçimlerinde uygulanacak seçim sisteminin getireceği
yenilikler karşılaştırmalı olarak anlaşılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada
tarihsel ve betimsel metodoloji benimsenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Seçim Sistemi, Türkiye’de Genel
Seçimler, Seçim Sisitemleri Dönemleri
ABSTRACT
The most basic source of the legitimacy of a
democratic system is based on the consent of the people. The people give the
authority to rule through elections held at regular intervals. Elections, of
course, are not sufficient on their own in a democratic regime, but they are
also an indispensable element of democracy. Countries provide the opportunity
for the people to elect their own representatives with the electoral systems
they implement.
With the proclamation of the Republic,
democracy trials were held in Turkey, and political parties were established
for this purpose. Many electoral systems have been implemented with different
electoral laws from the Ottoman Empire to the present. The 1950 elections draw
attention as the first election made in accordance with democratic criteria.
There is no doubt that the coups made in the history of the Republic had an
impact on the electoral systems. The coups, which brought about great changes
in Turkish political life, also prevented the establishment of stable
governments. Although the electoral systems applied in these periods aimed to
establish stable administrations, this was very little achieved in the
parliamentary system.
From the Ottoman period to the present, it is
possible to examine the election systems applied in Turkey in seven periods.
With the latest changes, the D'hondt computational proportional representation
election system period with a national threshold of 7%, which will come into
force in April 2023, will be the newest election system to be implemented in
Turkey.
The aim of this study is to explain and analyze
the electoral systems applied from the Ottoman period to the present. In
addition, by explaining the election systems applied in the past periods, it is
aimed to understand comparatively the innovations that will be brought by the
election system to be applied in the 2023 general elections. For these
purposes, historical and descriptive methodology has been adopted in the study.
Keywords: Election System, General Elections in Turkey,
Election Systems Periods