Gökçeada Kıyılarında Yalıtaşı Oluşumu Ve Holosen Deniz Seviyesi Değişimleri Açısından Önemi

Creative Commons License

AVCIOĞLU M., Erginal A. E., YİĞİTBAŞ E.

67. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 14 - 18 Nisan 2014, ss.166-167

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.166-167
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

GÖKÇEADA KIYILARINDA YALITAŞI OLUŞUMU VE HOLOSEN DENİZ SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİ AÇISINDAN ÖNEMİ

Mustafa Avcıoğlua, Ahmet Evren Erginalb, Erdinç Yiğitbaşa

aÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 17020 Çanakkale

b Ardahan Üniversitesi, İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, 75000 Ardahan

(m_avcioglu@comu.edu.tr)

 

ÖZ

Deniz ve göl kıyılarındaki gevşek plaj materyallerinin CaCO3 ile çimentolanması sonucu oluşan yalıtaşları, bileşimi, çimento içeriği ve mikromorfolojisi, duraylı izotop bileşimi gibi özellikleri ile oluştukları paleokıyı ortamına ait özelliklerin anlaşılmasında anahtar role sahiptirler. Yalıtaşı petrografisi ve çimento özelliklerinden elde edilen veriler kronostratigrafik verilerle birlikte ele alınarak deniz seviyesi değişimleri ve paleoiklimsel-paleoşinografik değişimleri doğru şekilde yorumlanabilmektedir. Bu çalışmada Gökçeada’nın güney kıyılarında 4 farklı kesimde gözlenen yalıtaşlarının oluşumu ve paleokıyı ortamı açısından göstergeleri tartışılmaktadır. Bu kesimlerden toplam 10 örnek alınmış ve bu örneklerdeki taneleri bağlayan çimentodan radyokarbon (C-14) tarihlendirmesi yapılmıştır.

Deniz seviyesinden +0,45m ile +0,05m yüksekliklerinden toplanan örneklerden (kalibre edilmiş) G.Ö. 5830 – 5580 ile  760-620 yıl  radyokarbon yaşları elde edilmiştir. Petrografik analizler yalıtaşlarının metamorfik kaya kırıntıları ve kuvarsit tanelerinden oluştuğunu göstermektedir. Kısa mesafeli taşınmayı gösterecek şekilde, çimentolanan taneler kötü yuvarlanmış olup, bağlayıcı çimento zayıftır. Fosil kavkı kırıntıları da gözlenmiştir. Bu veriler yalıtaşı tane ve biyoklastlarının yüksek enerjili bir ortamda biriktiklerini gösterir. Tane yüzeylerinde erken çimentolanmaya işaret eden mikritik zarflar yaygındır. Radyokarbon verileri yalıtaşlarının deniz seviyesinin günümüze benzer seviyede bulunduğu G.Ö. 5830-4010 ve 2390-620 tarihleri arasında olmak üzere 2 farklı döneme ait olduklarını göstermektedir. Bu iki safha arasındaki devre ise olasılıkla deniz seviyesinin günümüzden alçak olduğu bir dönemi gösterir.

?Anahtar Kelimeler: Yalıtaşı, Çimentolanma, Paleokıyı ortamı, Holosen, Gökçeada

Katkı Belirtme: Bu çalışma ilk yazarın (M.A.) doktora çalışmasının bulgularından üretilmiştir ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince desteklenmiştir.  Proje numarası: 2012/008.