A Demonstration for Comparison of FAMACHA© Chart Scores with Some Environmental and Biological Components in Sheep Farms

Yarba H., Alarslan E., Savaş T.

Uluslararası Katılımlı Küçükbaş Hayvancılık Kongresi, Konya, Turkey, 16 October 2014, pp.322-323

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Konya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.322-323
  • Çanakkale Onsekiz Mart University Affiliated: Yes

Abstract

FAMACHA© chart is a detecting scale for the anaemia caused by the internal parasite Haemonchus contortus in sheep. The method is to determine the colour intensity change in the eye mucosa of sheep and goats. FAMACHA© is not a medicament or a treatment. Haemonchus contortus ( Trichostrongylidae) is an internal parasite causing anaemiain small ruminants, and occurs particularly in tropical or subtropical regions. The parasite negatively affects meat, milk and wool performance of sheep. The impact of the disease varies according to the age, sex, nutrition, and parasite density of the host, as well as environmental conditions. During the application of the method, the environmental conditions should not be undervalued. The parasite is not the sole cause of the colour changes of the eye mucous membrane. Stress conditions such as extreme temperatures, ration imbalances, extreme walking etc. can also change the eye mucosa colour intensity. FAMACHA© scale ranges from 1 to 5. 1 and 2 are acceptable scale values, which indicate a healthy eye mucosa and no anaemia. The level 3 is considered as the limit value. The health of an animal rated 3 should be questioned. The animals rated 4 or 5 should be separated from the herd and treated as fast as possible. The method has the advantage that the infested animals are practically and quickly identified and can be separated from the herd. The treatment costs decreased, because only these separated animals are treated. In addition, the possible resistance of the parasites against anthelmintic drugs would be broken. In this study a demonstration of FAMACHA© card and the relationship between FAMACHA© scores and some environmental factors as well as biological data were evaluated. For this purpose, from 7 farms, 15 randomly selected sheep were scored. The results shows significant relationships between FAMACHA© scores and barn volume per sheep (b = -0.11 ± 0.05), litter quality (b = -0.22 ± 0.08) and live weight average (b = -0.16 ± 0.05) of 45 day old lambs (P=0.0374-0.0017). According to the results, a deterioration of the environmental condition leads to the deterioration of the FAMACHA© scores. As a result, in addition to being used to detect anaemia caused by Haemonchus contortus, the FAMACHA card could also be used to evaluate the general herd health and the farms with bad scores could be checked environmentally and biologically.

Keywords: Haemonchus Contortus, Eye Mucosa, Anaemia, Anthelmintics

FAMACHA© koyunlarda görülen ve Haemonchus contortus iç parazitinin neden olduğu aneminin tespit edilmesine yönelik geliştirilmiş skaladır. Yöntem koyun ve keçilerde göz altı mukoza renk değişimini belirlemeye yöneliktir. FAMACHA© bir tür ilaç veya tedavi yöntemi değildir. Haemonchus contortus, Trichostrongylidae familyasından tropik ve subtropik bölgelerde görülen ve küçük ruminantlarda anemiye neden olan bir iç parazittir. Parazit koyunlarda et, süt ve yapağı verimini de olumsuz etkilemektedir. Hastalığın etkisi konağın yaşına, cinsiyetine, beslenmesine, parazit yoğunluğuna ve çevre koşullarına göre değişmektedir. Yöntemin uygulanması sırasında çevre koşullarının göz ardı edilmemesi gerekir. Zira göz mukoza membranındaki renk değişimi yalnızca söz konusu parazitin etkisi nedeniyle olmamaktadır. Bunun yanı sıra aşırı sıcaklıklar, rasyon dengesizlikleri, aşırı yol yürüme, bazı göz hastalıkları gibi farklı stres unsurları da göz membranında renk değişimine neden olmaktadır. FAMACHA skalası 1 ile 5 arasında değişmektedir. 1 ve 2 skala değerleri kabul edilebilir, yani sağlıklı göz mukozasına, dolayısıyla aneminin olmadığına işaret etmektedir. 3 değeri sınır olarak kabul edilir. Bu değer ile sınıflandırılan bir hayvanın sağlığının sorgulanması gerekir. 4 ve 5 değerlerini alan hayvanlar en kısa süre sürüden ayrılarak tedavi edilmesi gereken hayvanlardır. Yöntemin avantajı sürüde enfeste bireylerin tespiti ve ayıklanmasını sağlamaktadır. Yalnızca ayıklanan bu hayvanlar tedavi edildikleri için tedavi maliyeti azalmaktadır. Bunun yanında parazitlerin antelmentik ilaçlara karşı olası dirençleri kırılmış olmaktadır. Bu çalışma ile FAMACHA© kartının demonstrasyon nitelikli kullanımı ile yapılan değerlendirmenin bazı çevre faktörleri ve biyolojik veriler arası ilişkilerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla  işletmede rastgele seçilen 15’er baş koyun FAMACHA© kartı ile skorlanmıştır. Buna göre işletmede koyun başına ağıl hacmi (b= -0,11±0,05), altlık niteliği (b= -0,22±0,08) ve işletmede yetiştirilen kuzuların 45 günlükyaşta canlı ağırlıkları (b= -0,16±0,05) ile FAMACHA© skoru arasında istatistiksel olarak önemli ilişki saptanmıştır (P=0,0374-0,0017). Buna göre işletme koşulları kötüleştikçe FAMACHA© skoru da kötüye işaret etmektedir. Sonuç olarak FAMACHA© kartının yalnızca Haemonchus contortus kaynaklı anemi için kullanımından öte genel sürü sağlığının değerlendirilmesinde kullanılarak, kötü skor ortalamasına sahip işletmeler hem çevresel hem de biyolojik olarak sağlık yönünden irdelenebilirler.

Anahtar Sözcükler: Haemonchus Contortus, Göz Mukozası, Anemi, Antelmentik