Afet Yönetiminde Yerel Yönetimler: Bibliyometrik Analiz Ve Gelecekteki Araştırma Eğilimleri


Eroğlu E., Aydemir Dev M.

37. Uluslararası Maliye Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 12 - 15 Ekim 2023, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Günümüzde dünya nüfusunun büyük bir çoğunluğu (yaklaşık %60'ı) büyük kentlerde yaşamakta ve şehir merkezlerine yerleşmeye karar veren göçmenlerin sayısı ise her geçen gün artmaktadır. Kentler, iklim değişiklikleri, su-hava ve toprak kirliliği, doğal afetler, salgınlar, kuralsız göçler, kent yoksulluğu vb. gibi sorunların ortaya çıkardığı risklerle karşı karşıya gelmiştir. Kentlerde artış gösteren sorunlar, hükümetleri ve yerel yönetimleri vatandaşlara yeterli bir yaşam kalitesi sağlamak konusunda düşünmeye sevk etmiştir. Bu kapsamda hem akademik yazında hem de yerel kamusal politikalarda eko şehir, yeşil şehir, dirençli şehir ve sürdürülebilir şehir gibi kavramlar tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle Covid 19 dünya pandemisinin Türkiye’ye yansımaları ve 2023 yılının hemen başlarında yaşanan ve 7 kentte ağır yıkımlara yol açan deprem afet yönetimi, risk yönetimi, kent planlaması ve yönetimi gibi olguları güncel meseler haline getirmiştir. Henüz Türkiye literatüründe yeterli düzeyde tartışılmayan bu konuların anlaşılabilmesi için ilgili literatürün kapsamlı bir şekilde analizi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı yerel yönetimlerde afet yönetimine ilişkin bilimsel çalışmaları bibliyometrik analiz yoluyla inceleyerek afet yönetiminin, kavramsal gelişimini, yapısını ve eğilimlerini ortaya koymaktır. Çalışmada aynı zamanda Türkiye’nin afet yönetim politikaları ele alınmakta ve dünyadaki eğilimlerle kıyaslanarak çıkarımlarda bulunulmaktadır. Çalışmada belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi için bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda yerel yönetimlerde afet yönetimi ile ilgili son otuz yılda gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar Web of Science veri tabanından elde edilerek VOSviewer ve Biblioshiny yazılımı yardımıyla incelenmiştir. Bibliyometrik analiz yöntemi kullanılan bu çalışmada elde edilen bibliyometrik verilerden öncelikle betimleyici bulgular elde edilmiş ardından bilimsel haritalama yöntemi ile görsel haritalar elde edilmiştir. Çalışma kapsamında 1988-2023 yılları arasında belirlenen anahtar kelimelerle yapılan arama sonucu 572 çalışmaya ulaşılmıştır. Alandaki çalışmaların yıllık büyüme oranı %8,61 olarak bulunmuştur. En çok yayının üretildiği ülkeler ise ABD, Çin ve Japonya olarak belirlenmiştir. Yönetim (government) ve savunmasızlık (vulnerability) kelimelerinin kullanımı yıllar içinde kümülatif olarak en fazla artış gösteren kelimeler olmuştur. Ortak kelime analizinden elde edilen harita incelendiğinde toplam 7 küme ve 357 bağlantı oluştuğu görülmüştür. Ortak kelime analizinde bulunan kümelerde belirginleşen kavramlar; yerel yönetimler (local government), direnç (resilient), afet yönetimi (disaster management), afet, risk yönetimi (risk management), savunmasızlık (vulnerability), iklim değişikliği (climate change), afet riski (disaster risk), azalma (reduction), iyileşme (recovery), şehirler (cities) ve yönetişimdir (governance). Güncel olarak çalışılan konular ise iklim değişikliği, doğal afetler, kamu sektörü, belediyeler, covid-19, dirençli kent, felaket yönetimi, yerel yönetimler ve risk iletişimi olarak elde edilmiştir. Bu veriler aynı zamanda kentlerin maruz kaldığı riskleri ve sorunların hangi başlıklar altında olduğunu göstermektedir.