Sporcularda Mental Yorgunluk Bilişsel Performans ve Beslenme Stratejileri: Geleneksel Derleme


Creative Commons License

SARAÇ O. E., ESKİCİ G.

Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, cilt.15, sa.2, ss.297-307, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Sporcularda bilişsel fonksiyon ve mental yorgunluk kavram ı, spor performansında önemli bir rol oynamaktadır. Beyin fonksiyonu- nun beslenme ve diyet faktörlerinden etkilendiği düşünüldüğünde, bes- lenme uygulamalarının mental yorgunlukla ba şa çıkmada, sporcular için önemli bir çözüm olab ileceği düşünülmektedir. Bu derlemede, sporcularda bilişsel performansı ve mental yorgunluğa karşı direnci ge- liştirmek için uygulanan beslenme stratejilerinin bilimsel kanıtları göz- den geçirilmiştir. Karbonhidrat ve kafein, bilişsel fonksiyon ve mental yorgunlukta sporcular için en fazla sayıda raporun yayımlandığı besin ögeleri/bileşenleridir. Bulgular, bozulmu ş bilişsel işlev durumları ve mental yorgunluk için karbonhidrat ve kafe in alımının performansa olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. Ancak güvenilir ve tutarlı fay- daları ortaya koymak için gereken karbonhidrat ve kafein alımının op- timal dozunu ve zamanlamas ını belirlemek gerekmektedir. Omega-3 takviyesi ile hidrasyon durumunun mental yorgunlu ğu önlemede fay- dalı olabileceğine dair kanıtlar mevcuttur. dall ı zincirli amino asitler [branched-chain amino acid (BCAA)], tirozin ve kreatin ile ilgili ola- rak bazı potansiyel fayda mekanizmalarına rağmen bulguların çelişkili olduğu görülmektedir. BCAA ve t irozinin, özellikle sporcularla yapı- lan çalışmalarda son yıllarda çok sınırlı olduğu da göze çarpmıştır. Po- lifenollerin sporcular ın b ilişsel fonks iyon ve mental yorgunlu ğuna etkisine yönelik sonuçlar değişkenlik göstermesine karşın, bilişsel per- formansta açık ve orta derecede b ir iyileşme ile ilişkili olduğu belir- lenmiştir. Sonuç olarak b ilişsel fonks iyonun gel işimi ve mental yorgunluğu önlemede kanıtları güçlendirmek için farklı sporcu grupla- rıyla bilişsel ve fizyolojik ölçümleri birleştiren tutarlı ve güvenilir so- nuçlara dayalı bilimsel çalışmaların yapılmasına ihtiyaç vardır.
The concept of cognitive function and mental fatigue in athletes play an important role in sports performance. Considering that brain function is affected by nutrition and dietary factors, it is thought that nutritional practices can be an important solution for athletes to overcome mental fat igue. In th is review, scientific evidence of nutr i- tional strategies applied to improve cognitive performance and res is- tance to mental fat igue in athletes was exam ined. Carbohydrates and caffeine are the nutr ients/components with the largest number of re- ports published for athletes in mental fat igue. The f indings revealed that carbohydrate and caffe ine intake for impaired cognitive function and mental fatigue have positive effects on performance. However, it is necessary to determine the optimal dose and timing of carbohydrate and caffeine intake for rel iable and cons istent benefits. There is evi- dence that omega-3 supplementation and hydration status may be ben- eficial in preventing mental fatigue. Despite some potential mechanisms of benefit with regard to branched-chain amino acid (BCAA), tyrosine, and creatine, the findings appear to be inconsistent. Also, it has been ob- served that BCAA and tyrosine are very limited in recent years, espe- cially in studies with athletes. Although the effects of polyphenols on cognitive function and mental fat igue of athletes vary, it was deter- mined that they were assoc iated with a clear and moderate improve- ment in cogn itive performance. Consequently; there is a need for scientific studies based on cons istent and rel iable results comb ining cognitive and physiological measurements with different groups of ath- letes to strengthen the ev idence in improving cognitive function and preventing mental fatigue.