Akademik Veri Yönetim Sistemi
JOURNAL OF TURKISH STUDIES, cilt.14, ss.599-614, 2019 (Hakemli Dergi)
Finansal gelişme, bir ülkede işlem gören finansal araçların
dünyadaki gelişmelere paralel olarak gelişip çeşitlenmesidir. Gelişen
finans piyasaları başka bir ifade ile bireylerin tasarruflarını
değerlendirebilecekleri alternatif yatırım araçlarının artması ile finansal
sistemin tam ve etkin kullanımını sağlayarak ekonomik büyümeyi
olumlu etkilemektedir. Finansal gelişmenin artması enerji tüketimini
arttırmakta, enerji tüketimindeki artış da ekonomik büyümeyi
arttırmaktadır. Tüm etkiler ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre farklılık
gösterse de literatür finansal gelişme, enerji tüketimi ve ekonomik
büyüme arasında güçlü etkileşimin olduğu yönündedir. Literatür
incelendiğine Türkiye ekonomisi için yapılan çalışmaların enerji tüketimi
- ekonomik büyüme, finansal gelişme - ekonomik büyüme ya da enerji
tüketimi-finansal gelişme ilişkisi biçiminde ele alınmıştır. Finansal
gelişme, bilgi iletişim teknolojilerinde gelişmeyi ve içsel büyüme
modellerinde bir üretim faktörü olarak dikkate alınan teknolojik
ilerlemenin bir sonucu ve kaynağı olarak enerji talebini etkilemekte,
artan enerji talebi ise ekonomik büyümeyi etkilemektedir. Bu çalışma
finansal gelişmenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini ekonomik
büyümenin önemli bir bileşeni olan enerji talebi bağlamında ele
almaktadır. 1950-2015 dönemi verileri ile yapılan çalışmada değişkenler
arası uzun dönemli ilişki Johenson eşbütünleşme modeli ile, Nedensellik
ise VAR modeli ve Granger Nedensellik modeli ile araştırılmıştır.
Araştırma sonucunda finansal gelişme, enerji tüketimi ve ekonomik
büyüme değişkenleri arasında eşbütünleşme ilişkisinin olduğu tespit
edilmiştir. Aynı zamanda uygulanan Nedensellik sonuçları finansal
gelişmeden enerji tüketimine doğru tek yönlü, enerji tüketiminde
ekonomik büyümeye ve ekonomik büyümeden enerji, tüketimine doğru
çift yönlü nedensellik tespit edilmiştir.