CONSTRUCTING URBAN MEMORY AND A CULTURAL ROUTE THROUGH CERAMICS: A CASE STUDY IN THE CITY CENTER OF ÇANAKKALE


Creative Commons License

Batu T., Batu M. B.

15th INTERNATIONAL MARDIN ARTUKLU SCIENTIFIC RESEARCHES CONFERENCE, Mardin, Türkiye, 04 Ekim 2025, ss.187-199, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Mardin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.187-199
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Seramik, Troya’dan Osmanlı’ya, oradan günümüze kadar uzanan üretim geçmişiyle Çanakkale’nin hem tarihsel hem de kültürel belleğinde derin izler bırakmış bir kültür mirasıdır. Günümüzde bu mirası yaşatan atölyeler vardır ve kentin farklı mahallelerine dağılmış durumdadırlar. Bu durum seramik zanaatının görünürlüğü sınırlandırmakta ve hem kent sakinlerinin hem de kente gelen ziyaretçilerin, seramiği yaşayan bir miras olarak deneyimlemelerini zorlaştırmaktadır. Bu çalışma, günümüz Çanakkale kent merkezinde aktif olarak seramik üretimi yapan atölyelerin ve seramikle ilişkili kültürel mekanların, kültürel miras temelli bir yürüyüş rotası kapsamında yeniden değerlendirilmesini amaçlamaktadır.

Çalışmanın temel problemi, bu üretim alanlarının kültür turizmi kapsamında bütüncül ve deneyimsel bir rota içinde değerlendirilmemesidir. Bu bağlamda, seramik zanaatını mekânsal, tarihsel ve estetik boyutlarıyla kent kültürüne entegre eden bir yaklaşım geliştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemine dayanan çalışmada doküman analizi, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve mekânsal haritalama tekniklerinden yararlanılmıştır. Üretici atölyeler yerinde ziyaret edilmiş, üretim teknikleri, ürün çeşitliliği, mekânsal erişilebilirlik ve ziyaretçiye açıklık gibi faktörler değerlendirilmiştir. Toplanan veriler MapHub platformu aracılığıyla dijital haritaya işlenmiş ve önerilen bir kültür rotası oluşturulmuştur.

Bu rota, hem geleneksel zanaatın kentsel hafızadaki yerini görünür kılmakta hem de üreticilere ekonomik ve kültürel sürdürülebilirlik açısından yeni olanaklar sunmaktadır. Çalışma, seramik üzerinden kentsel hafıza üretimini mekânsal kurgu aracılığıyla ele alan, kültürel mirasın kent içindeki temsiline dair özgün bir model sunmayı hedeflemektedir.