Bodurlar Kaolen Ocağının Seramik Hammaddesi Olarak Karakterizasyonu ve Kullanımının Araştırılması


Yıldırım Y., Erçetin Akyar Y., Durgut E.

17. Ulusal Kil Sempozyumu, Muğla, Türkiye, 4 - 07 Ekim 2017, ss.19-29

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Muğla
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.19-29
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kaolen, kil mineralleri sınıflandırması içinde bir grup kil mineraline verilen isimdir ve feldspatların bozuşmasından oluşmaktadır, bu kapsamda temel olarak alüminyum silikattan oluşmakta fakat oluşum sürecine göre yapısında demir, sülfat gibi istenmeyen safsızlıkları da içerebilmektedir. Seramik bünyelerde kaolen kristal yapıcı malzeme olarak değerlendirilmektedir. Kaolen hammaddesi seramik endüstrisinde saflığına göre bünye veya sır hammaddesi olarak kullanılabilmektedir. Bu çalışmada Bodurlar Kaoleni olarak isimlendirilmiş hammaddenin ocaktan numuneleri alınmıştır. Bu numunelerle karakterizasyon çalışmaları yapılmış ve bunlara göre seramik bünyede kullanımı hakkında bilgiler edinilmiştir. Çalışmaya konu olan hammadde Çanakkale ilinin Bodurlar Köyü yakınında yer almakta olup Kaleseramik fabrikası bünye reçetelerinde kullanılmaktadır. Çalışmada ocağın farklı bölgelerinden alınan numunelerin mineralojik tanımlanması için kimyasal, XRD ve FTIR analizleri yapılmıştır. Bodurlar kaolen sahası genel olarak kuvars, kaolinit, düzenli ve düzensiz tip illit minerallerinden oluşmakta fakat bazı bölgelerde montmorillonit te bulunmaktadır. Özellikle bu sahada karşılaşılan viskozite problemi için akışkanlık testleri uygulanmıştır. Düzensiz illitler, tabakalar arasına su alma kabiliyetlerinden dolayı akma performansını olumsuz etkilemektedir. Bünye çamurunda viskozite iyileştirmesi amacıyla sodyum tripoli fosfat veya poliakrilat türevi akışkanlaştırıcı malzemeler kullanılmalıdır. Ayrıca su emme, küçülme ve renk değerleri gibi sinterleme davranışlarına da bakılmıştır.

Kaolin is named as a group of clay mineral in clay mineral classification and is formed by feldspar disintegration, within this scope basically it is made up from aluminum silicate but may have some impurities such as iron, sulphate depends on the formation process. Kaolin is utilized so as to crystal structure forming material in ceramic bodies and can be used as body or glaze raw material in ceramic industry based on the purity. In this research the raw material’s samples were taken from the pit named as Bodurlar Kaolin. Characterization studies was performed and obtained information about usability in the ceramic body to the extent of characterization studies. The raw material subject to the study is nearby the Bodurlar village in the Çanakkale city and is used in the Kaleseramik factory body recipes. In the study chemical, XRD and FTIR analysis were done to the samples that were taken from different places of the pit. Bodurlar kaolin pit consists of quartz, kaolinite, regular and irregular illite minerals commonly however montmorillonite was also found in some regions. Particularly fluidity tests were made for the purpose of viscosity problem. Irregular illites affect negatively to the fluidity performance because of the water intake ability between the clay layers. Sodium tripolyphosphate or poly acrylate based fluidifiers must be used with the aim of body pulp’s viscosity improvement. Besides sintering properties such as water absorption, shrinkage and color values were also checked.