Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. ULUSAL FEN BİLİMLERİ VE MATEMATİK EĞİTİMİ KONGRESİ, Burdur, Türkiye, 19 - 21 Mayıs 2021
İklim değişikliği etkilerinin dünya çapında giderek artması, daha temiz enerji ihtiyacına ve talebin azaltılmasına
yönelik farkındalığı arttırmaktadır. Enerji okuryazarlığı, enerjinin vatandaşlık perspektifinden anlaşılmasını etkileyen
bilişsel, duygusal ve davranışsal alanları içeren bir kavramdır. Enerji okuryazarı bir birey günlük yaşamında enerji
kullanımı, enerji üretimi ve tüketiminin olası etkilerini anlar, enerjiyi koruma ve yenilenebilir kaynaklar geliştirme
ihtiyacını kabul eder ve bu yönde tutarlı kişisel kararlar almaya çalışır. Ancak araştırmacılar enerji sorunlarına karşı
kişilerin sahip oldukları tutumların çeşitlilik gösterdiğini ve bireylerin yeterli enerji okuryazarlığı bilgisine sahip olsalar
bile enerji tasarrufuna yönelik davranışını sürdürmede yetersiz bir eğilim gösterdiklerini işaret etmişlerdir. Bu doğrultuda
bireylerin enerji konusuna yönelik tutumlarının ne düzeyde olduğunun belirlenmesi, bu konuda yapılacak uygulamaların
düzenlenmesine de yardımcı olacaktır. Bu çalışmada ortaokul ve lise öğrencilerinin enerji konusuna yönelik tutumlarını
belirlemek amacıyla Chiu ve DeWaters (2018) tarafından geliştirilen The Energy-Issue Attitude Questionnaire (EIAQ)
isimli Enerji Konusuna Yönelik Tutum Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması
amaçlanmıştır. Ölçeğin çeviri çalışmaları sırasında izlenen adımlar şu şekildedir: araştırmacılardan ölçeğin kullanım izinin
alınması, İngilizceden Türkçeye araştırmacılar tarafından çevrinin gerçekleştirilmesi ve 2 fen eğitimi, 1 kimya eğitimi, 1
fizik eğitimi uzmanı tarafından bu çevirinin kontrol edilmesi, Türkçeden İngilizceye 1 dil uzmanı tarafından çevirinin
gerçekleştirilmesi ve nihai formun bir Türk dili uzmanı tarafından kontrol edilmesi. Çalışmanın örneklem grubunu,
Marmara bölgesinin batısında yer alan bir ilde öğrenim gören toplam 211 9.sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Ölçek 5’li likert
tipinde olup, 38 madde ve 10 faktörden oluşmaktadır. Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 190, en az 38 puandır.
Uyarlanan ölçeğin, orijinal ölçekteki 10 faktör ve 38 madde ile benzer yapı gösterip göstermediğini incelemek amacıyla
doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA, madde analizi sonuçlarında ölçeğin orijinaliyle paralel olan anlamlı
değerler elde edilmiştir. Ayrıca yapılan güvenirlik çalışması sonucunda ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı .780 olarak
hesaplanmıştır. Sonuç olarak 10 faktör ve 38 maddeden oluşan beşli likert tipi ölçek, geçerli ve güvenilir olarak Türkçeye
uyarlanarak kullanıma hazır hale getirilmiştir.