Akademik Veri Yönetim Sistemi
Lisansüstü Öğretmen Çalışmaları Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 9 - 12 Mayıs 2024, ss.126
Bir bölgedeki tüm canlıların genden ekosisteme kadar sayı ve çeşitçe zenginliği biyoçeşitlilik olarak adlandırılır. Biyoçeşitlilik gıda, hastalık, seyahat ve turizm gibi farklı alanda fayda sağlar. Aynı zamanda çevreyi temizler ve doğal afetlerin oluşmasını önler. Doğaya yönelik yararları düşünüldüğünde, yok olma tehlikesi sorunlarına karşın bu konuda duyarsız kalınmaması gerekmektedir. Ancak mevcut durumun değerlendirilmesi ve gelecek çalışmalara yön verilmesi için biyoçeşitlilik eğitimi ile ilgili eğilimlerin tespit edilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada biyoçeşitlilik konusunda yapılan eğitim araştırmaları incelenmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamında 2010-2023 tarihleri arasında biyoçeşitlilik konusunda yapılan çalışmaları yıl, örneklem grubu, araştırma yöntemi, araştırma türü, araştırma amacı ve veri toplama araçlarına göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi olarak betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman incelemesinden yararlanılmıştır. 2010-2023 yılları arasında biyoçeşitlilik konulu 16 tez ve 27 makale araştırmanın verilerini oluşturmaktadır. Verilerin toplanma aşamasında tezler için; ulusal tez merkezinde olması, yayın dilinin Türkçe olması, eğitim ve öğretim alanında olması ve 2010-2023 yıllarını kapsaması şeklinde ölçütler belirlenmiştir. Makaleler için ise DergiPark ve Google Akademik de olması dışında tez içinin aranan ölçütler kullanılmıştır. Veriler incelendiğinde en fazla araştırmanın 2020 yılında yapıldığı, incelenen araştırma türleri arasında en fazla araştırmanın makale, en az çalışmanın doktora tezi olduğu görülmüştür. Örneklem gruplar açısından araştırmacılar en fazla ortaokul öğrencileri, en az ise lise öğrencileri ile çalışmıştır. Araştırma yöntemleri açısından nicel araştırmanın en fazla, karma yöntemin ise en az kullanıldığı görülmüştür. Araştırmacıların daha çok biyoçeşitlilik farkındalık ve davranış düzeyinin belirlenmesi üzerine odaklandığı, biyoçeşitlilik okuryazarlığı, doküman analizi çalışmalarının sayıca az olduğu görülmüştür. Veri toplama yöntemleri açısından en fazla çalışmanın tutum ölçeği ve görüşme formu kullanılarak yapıldığı belirlenmiştir. Araştırmacıların biyoçeşitlilik konusunda yapacakları araştırmalarda başta lise öğrencileri olmak üzere, lisansüstü öğrenciler gibi farklı katılımcı gruplarıyla çalışmaları, karma yöntemler araştırma yöntemini tercih etmeleri, doküman analizi, biyoçeşitlilik okuryazarlığı çalışmalarına odaklanmaları önerilmektedir.