Research Information System
IV. INTERNATIONAL ORDU SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Ordu, Turkey, 14 - 16 February 2025, pp.100, (Summary Text)
Günümüzde insan beslenmesinde önemli bir yeri olan bal; dünya çapında birçok ülke için ekonomik öneme sahiptir. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nün 2025 yılında yayınlanan 2023 verilerine göre dünya genelinde yaklaşık olarak 7,2 milyar Amerikan doları değerinde bal üretimi yapılmıştır. Dünyanın pek çok yerinde üretilen balların ekonomik piyasasını etkileyen en önemli faktörlerden biri de fiziksel, kimyasal ve duyusal kalite karakteristikleridir. Balın bu kalite özelliklerini etkileyen iki temel faktör bal üretiminin yapıldığı coğrafi yer ve botanik kaynaklardır.
Balın botanik kaynağı çiçek
ve salgı balı olmak üzere iki ana çeşitten oluşmaktadır. Çiçek balları ise
kendi içerisinde monofloral ve polifloral olarak ikiye ayrılmaktadır.
Monofloral çiçek balının kaynağı çiçeklerin nektarı (turunçgil, kestane,
ayçiçeği, akasya, üçgül balı vb.) iken; çam, köknar ve meşe balı gibi salgı
balının orijinini ise bitki veya bitki üzerindeki böcek salgıları
oluşturmaktadır. Çiçek ballarını birbirlerinden ayıran en önemli etmenlerden
biri de balın duyusal kalitesidir. Uçucu bileşenler balın botanik orijinine
bağlıdır ve balın duyusal kalite karakteristiklerinin meydana gelmesinde de
önemli bir rol oynamaktadır. Yapılan araştırmalarda bal bileşiminde farklı
kimyasal kategorilerde 600’den fazla bileşen tespit edilmiştir. Söz konusu
kimyasal kategoriler ise; aldehit, keton, asit, alkol, hidrokarbon,
norisoprenoidler, terpenler ve benzen bileşenleri ve onların furan ve piran
türevleridir. Bu çalışmada çeşitli çiçek ballarının bileşiminde yer alan uçucu
bileşenlere ve bu bileşenlerin belirlenmesinde kullanılan gaz kromatografisi
tekniklerine yer verilmesi amaçlanmıştır.