Akademik Veri Yönetim Sistemi
MSKÜ Ulusal Disiplinlerarası Öğrenci Kongresi, Muğla, Türkiye, 12 - 14 Mayıs 2022, ss.166-167, (Özet Bildiri)
Sabit bir noktadan bir nesneye bakıldığında bu nesnenin uzaklaşmaya başlaması ve uzaklaştıkça boyut olarak küçülmesi, renklerinin donuklaşması perspektifle açıklanmaktadır. Üç boyutlu nesneler perspektif kullanılarak iki boyutlu yüzeyler üzerine üç boyut yanılsaması sağlanarak çizilmektedir. Perspektif konusunun, geometrik dönüşüm ve cisimlerin farklı yönlerden görünümleri konularıyla bağlantılı olması nedeniyle bu konularda gerekli olan uzamsal muhakemenin geliştirilmesinde etkili bir alt yapı oluşturacağı düşünülmektedir. Bu nedenle perspektifi kavramsal olarak bilmek, perspektif çizimler yapabilmek bireylerin geometrideki birçok konuda zihinlerini eğitmeleri ve farklı bakış açıları geliştirmeleri bağlamında önemlidir. İlköğretim matematik öğretmen adaylarının perspektif konusuna dair bilgilerinin incelendiği bu araştırmada betimsel bir yaklaşım ile tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya farklı düzeylerdeki İlköğretim Matematik Öğretmenliği öğrencilerinden 21’i gönüllü olarak katılmıştır. Bu katılımcılara alanyazın taramasıyla oluşturulup Google Form olarak hazırlanan 14 soruluk “Perspektif Ölçeği” uygulanmıştır. Öğretmen adaylarının verdikleri cevaplar incelenmiş ve doğru, kısmi doğru, yanlış olmak üzere puanlamaları yapılmıştır. Katılımcıların görüşmeye gönüllü olma durumlarına göre 4 öğretmen adayı klinik görüşmeler için seçilmiştir. Bu seçilen kişilerin maksimum puanın 28 olduğu perspektif ölçeğinden aldıkları puanlar 21, 20, 14, 12’dir. Yapılan görüşmelerde ölçekteki soruları cevaplarken kullandıkları zihinsel yapılara dair sorgulamalara yer verilmiştir. Görüşmeler yazıya dökülmüş, veriler betimsel analiz yöntemi bağlamında incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda öğretmen adaylarının perspektif olma nedenini derinlik, büyüklük-küçüklük kavramlarıyla açıkladıkları; perspektif çizim teknikleri sorgulamasındaysa kaçış noktası, bakış açısı ve kaçan çizgi gibi ifadeler kullandıkları görülmüştür. Perspektifi açıklamak adına zihinlerinde kendilerini sabit tutup cismi hareket ettirdikleri veya cismi sabit tutup kendilerini hareket ettirerek açıklama yapmaları gereken sorularda öğretmen adaylarının uzamsal yönelim becerisini kullandıkları gözlenmiştir. Perspektifin geometrik açıklamasını yaparken öğretmen adaylarının çoğunlukla oran-orantı ve benzerlik kavramlarını kullandıkları, paralel doğruların birleşiyor gibi görünmesi ve paralel doğrular arası uzaklığın eşitliğinin birkaç soruda farkına vardıkları, işlemsel bilgiyi kavramsal bilgiden daha fazla kullandıkları görülmüştür. Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen veriler matematik eğitimciler için perspektif konusunun bireyler tarafından nasıl anlaşıldığını ve öğretime nasıl yansıtılabileceğini anlayabilmek için önemlidir.