Görme Engelliler İle Seramik Dersleri


Creative Commons License

Arda E.

Recent Advances in Social Science, Education and Humanities Research, Dr. Öğr Üyesi Halil Uzun, Editör, Gece Kitaplığı, Çanakkale, ss.236-249, 2020

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2020
  • Yayınevi: Gece Kitaplığı
  • Basıldığı Şehir: Çanakkale
  • Sayfa Sayıları: ss.236-249
  • Editörler: Dr. Öğr Üyesi Halil Uzun, Editör
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sanat eğitimi ve sanat terapisinin sağladığı katkılardan görme engelli

bireylerin de yararlanmasını sağlamak amacıyla, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ), Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığı’na bağlı faaliyet gösteren Öğrenci Seramik Topluluğu koordinatörlüğü ile 2003 ve 2009 yıllarında Çanakkale’de bulunan görme engelliler ile uygulamalı seramik dersleri yapılmıştır. Görme engelli bireylerin dört beceriye sahip oldukları dokunma, tat alma, koklama ve duyma yetileri içindeki ‘dokunma’ ve ‘duyma’ becerisine dayalı seramik eğitimi verilmesi planlanmıştır. Görme engelli bireylerinde ‘dokunarak’ görme ile uygulamalı seramik eğitimi alabilecekleri ileri sürülmüş ve özellikle geleneksel şekillendirme yöntemi olan çömlekçi çarkı uygulamalarında gören bir kişi kadar becerilerini geliştirebilecekleri ve geliştirilen ustalık yetenekleri doğrultusunda da meslek edinme imkânları araştırılmıştır. 2003 Yılında 15 görme engelli ile ve 2009 yılında, Çanakkale ili merkezde bulunan iki görme engelli derneğin 10 gönüllü üyesi ile uygulamalı seramik dersleri yapılmıştır. Seramik eğitim terminolojisinde kabartmalı (rölyef) tekniği ile çömlekçi çarkı şekillendirme teknikleri kullanılmıştır. Seramik dersleri kapsamında, kil şekillendirme sürecinde kullanılacak ders konularına dair görsel eğitim materyalleri özel olarak el emeği ile hazırlanmıştır. Bu materyaller; kartondan kesilerek yapılmış standart bazı imge objeleri olan; balık, kuş, kelebek vb. gibi modellerdir. Görme engelliler için ise, bu materyaller yine kartondan şablon olarak kesilmiş ve üzeri kabartmalı hazırlanarak, engelli bireyin dokunarak görmesi sağlanmıştır. 2003 Yılında Temmuz-Ağustos aylarında yapılan seramik dersleri, yaz okulu olarak 8 hafta, hafta sonu 1 gün, 2 saat, 2009’daki seramik dersleri; 6 hafta, hafta da 1 gün ve 2 saat olarak akşam mesai saati sonrası yapılmıştır. Bu araştırmada elde edilen sonuçlar içinde; görme engellilerin sanat eğitimi alabileceği, kabartma tekniği ve çömlekçi çarkı yöntemleri kullanılarak, dokunma ile görerek kil şekillendirme uygulamalarını yapılabildiği anlaşılmıştır. Sonuç olarak; şekillendirme yöntemleri ve teknik malzeme olanakları görme engellilere göre uyarlanmıştır. Üç boyutlu şekillendirme süreci, hacim, biçim, doku gibi form algılamalarına ve psiko-sosyal gelişimlerine olumlu etkiler yapmıştır. İki saatlik uygulama dersleri blok yapılmış ve süre yeterli olmuştur. Güzel Sanatlar Fakültelerinde de engellilerin eğitimi için, seçmeli alan bilgisi derslerinin verilmesi ve ders programlarına konulması bu sürecin önemli çıktılarındandır. Seramik dersleri süresince


 

ortaya çıkan seramik ürünler 2003 yılında ÇOMÜ, Eski Rektörlük Binası Sergi Salonunda ‘engelliler seramik sergisi’ açılmış ve süreli sergi olarak halkla buluşturulmuştur. Yine 2003 yılında seramik dersleri kapsamında yapılan seramik pano eserlerden üç boyutlu seramik anıt heykel yapılmış ve Çanakkale Halk Bahçesi içerisine yerleştirilmiş, 03 Aralık 2003, Dünya özürlüler gününde eserin açılışı yapılarak kamuoyuna sunulmuştur. 2009 Yılında 10 görme engelli ile yapılan dersler kapsamında yapılan seramik çalışmalar ÇOMÜ, Eski Rektörlük Binası Sergi Salonunda ‘ne yaptım gördün mü’ isimli seramik süreli sergisi ile halka arz edilmiştir.

 

Anahtar kelimeler, görme engelli (kör), seramik, kil, sanat terapi.